Vitamine B1

 

          Laatste bijwerking : 2021.11.19

 

 

Thiamine, aneurine

 

Belangrijke vitamine in de energievrijstelling uit koolhydraten, belangrijk voor de eetlust en voor het goed functioneren van het zenuwstelsel.

 

Vitamine B1 is hydrofiel en wordt dus niet opgeslagen in het organisme. Het moet dagelijks worden opgenomen.

Overzicht inhoud :

Natuurlijke bronnen

 

Rol in het organisme

 

Tekorten

 

Opletten

 

Nutritionele behoeften

 

Praktisch

Inhoud :

Natuurlijke bronnen :             

 

• peulvruchten, biergist, zemelen, granen, volkorenbrood, ongepelde rijst, aardappelen... ; ook look bevat vitamine B1 (naast Se).

• dierlijke bronnen zijn varkensvlees, lever, niertjes, eieren, melk en vis.

 

(fruit en groenten bevatten weinig thiamine)

 

Rol in het organisme :             

 

De actieve vorm is het Thiaminepyrofofaat (TPP), een vetoplosbare co-factor van belangrijke enzymen zoals :

 

1. • pyruvaat dehydrogenase (bij de oxidatieve decarboxylatie (mitochondria) die tussen komt bij de omzetting van pyruvaat in AcetylCoA ---> energie (ATP)) Toegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims: hoe hoger de aanvoer van koolhydraten, hoe meer vit B1 nodig is... Vandaar het belang van vit B1 bij diabetes.

 

1. • GSH reductase (terug omzetten van GS-SG in glutathion (mitochondria, cytosol).

 

1. • alfa-ketoglutaraat dehydrogenase ((bij de oxidatieve decarboxylatie (mitochondria) die tussen komt bij de omzetting van alfa-ketoglutaraat in succinyl CoA - citroenzuurcyclus-Krebs).

 

1. • alfa-ketonzuur dehydrogenase (mitochondria) essentieel voor het metabolisme van vertakte aminozuren.

 

1. • transketolase (transketolisatie (cytosol) vooral in de PPP shunt)

 

Noot : De oxidatieve decarboxylatie doet beroep op een verzameling van 5 co-enzymen : thiamine pyrofosfaat, CoA-SH, NAD+, FAD, en liponzuur.

 

Hierdoor draagt vitamine B1 bij tot een normale werking van het hartToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims en zenuwstelsel (meestal samen met vit B12 o.a. tegen pijn) Toegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims. Thiamine draagt ook bij tot een normale psychologische functieToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims.

 

Vitamine B1 is ook nodig voor het goed functioneren van het zenuw- en spierstelselToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims.

 

Tekorten :              

Symptomen :

 

 

Latente deficiëntie :

 

Vitamine B1 is vooral nodig om glucose in energie of vet om te zetten : heeft het lichaam niet voldoende vit B1 ter beschikking dan nemen allerlei functies af :

 

1. • neurasthenie, neiging tot vermoeidheid

   • stoornissen van het emotioneel evenwicht (snel geïrriteerd...), overgevoelig voor geluid

   • geheugenstoornissen (kort geheugen)

   • vermindering van de eetlust, voortdurende geeuwhonger, verlangen naar zoetigheid

   • gastro-intestinale stoornissen (diarree, intestinale atonie, achloorhydrie...)

   • ...

 

Opgelet : deficiëntie gaat altijd gepaard met een overmatig alcoholgebruik dat de behoefte doet toenemen. Alcoholisten worden zo vaak getroffen door spijsverteringsstoornissen met malabsorptie en neurologische stoornisssen.

 

Uitgesproken tekort :

 

1. • beri-beri (komt nog voor in Zuidoost-Azië, door de quasi exclusieve consumptie van gepelde rijst) met :

   • • neurologische symptomen (polyneuritis), spierzwakte en -pijn (krampen, paralyse...)

     • encefalopathiën

     • syndroom van Korsakoff (verstoring van het geheugenproces)

     • cardiovasculaire aantasting: oedemen, dyspnoe, tachycardie...

     • psychische stoornissen : depressie Geng Zhang, Hanqing Ding, Honglei Chen, Xingwang Ye, Huaixing Li, Xu Lin, Zunji Ke. Thiamine Nutritional Status and Depressive Symptoms Are Inversely Associated among Older Chinese Adults. J. Nutr. 2013 jn.112.167007; first published online November 21, 2012. doi:10.3945/jn.112.167007 , concentratiestoornissen, angstaanvallen...

   • risicopersonen : overmatige alcoholverbruikers...

   • tekort aan thiamine verlaagt de flux van pyruvaat naar de Krebs-cyclus, waardoor het energiemetabolisme verschuift naar de anaerobe glycolyse, met een excessieve productie van melkzuur als gevolg (--> melkzuuracidose, lactaatacidose).

 

Verliesfactoren :

 

1. • bij ziekte, stress en operaties.

   • zwangerschap

   • diverse maag- en darmaandoeningen

   • anorexia nervosa

   • kind, jongere : hebben meer B1 nodig dan volwassenen : thiamine is belangrijk voor het behoud en de ontwikkeling van een normale neurologische functie EFSA Journal 2011;9(2):1980 [8pp.]. doi:10.2903/j.efsa.2011.1980

   • oestrogenen (pil), zuurremmende geneesmiddelen

   • overmatig gebruik van geraffineerde suiker : hoe meer KH wij eten, hoe meer vit B1 we nodig hebben

   • cafeïne (koffie, thee...), alcohol... : thee bevat daarbij nog een thiamine-antagonist

   • farmaca : aspirine, anticonceptie-pil

   • consumptie van oesters, mosselen, rauwe vis... : bevatten een thiaminase die thiamine afbreekt

   • koken, voedselverwerking, oxidatie aan de lucht, oplosbaar in water

   • parenterale voeding

   • roken

   • ...

 

Opletten :             

 

Bij patiënten met :

 

1. • overgevoeligheid voor thiamine

 

Zwangerschap/Borstvoeding :

 

1. • geen problemen werden vastgesteld

 

Mogelijke interacties met :

 

Medicamenten :

1. • alcohol : overmatig alcohol gebruik induceert een thiamine deficiëntie

   • furosemide : kan het renaal verlies van thiamine verhogen ; langdurig gebruik induceert een thiamine deficiëntie

 

Nutriënten :

1. • de andere vitaminen van de B groep : aangepaste dosissen van alle vitamines B zijn noodzakelijk voor een optimaal functioneren (een tekort of een teveel van één vitamine B kan anomalieën veroorzaken in het metabolisme van een ander vitamine B)

 

Te verwachten neveneffecten :

 

1. • geen enkel neveneffect werd gemeld, buiten maagstoornissen met hoge orale dosissen

 

Nutritionele behoeften :             

 

Vit B1- Thiamine:

 

Leeftijd	ADH (mg)	ODD (mg)
0 - 6 maanden	0.5
7 - 11 maanden	0.6
1 - 3 jaar	0.7
4 - 6 jaar	0.8
7 - 10 jaar	1.0
11 - 14 jaar	1.0
15 - 18 jaar   M	1.2
V	1.2
Volwassene M	1.5	10 - 100 à 500
V	1.1
+ 70 jaar       M	1.3
V	1.3
Zwangerschap	1.5
Borstvoeding	1.6
Andere :	-

 

 

ADH : Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (Bron : Voedingsaanbevelingen voor België (Hoge Gezondheidsraad)

ODD : Orthomoleculaire Dagelijkse Dosis.

 

Praktisch :             

 

Gebruikelijke dagdosis in voedingssupplementen : tot 100mg.

Toxische dagdosis : ?

 

Langdurig gebruik bij diabetici behandeld voor neuropathie kan tot neurologische complicaties leiden.

 

 

 

 

De lezer dient steeds in acht te houden dat de beschreven curatieve eigenschappen in geen enkel geval het medisch advies vervangen, welke steeds onmisbaar is bij het stellen van een diagnose en bij bepaling van de ernst van de aandoening. Wel wordt de gebruiker gestimuleerd beslissingen met betrekking tot zijn gezondheid te nemen, op basis van eigen research, steeds in samenspraak met een professionele gezondheidswerker.

 

In alle gevallen valt het gebruik van dit programma enkel onder de controle, het beheer, de risico's en de verantwoordelijkheden van de gebruiker.