Fytonutriënten

 

          Laatste bijwerking : 2021.11.19

 

 

of fytochemicaliën.

 

Fytonutriënten zijn de actieve natuurlijke stoffen in planten, fruit en groenten. Zij bepalen meestal de kenmerken van voedingsmiddelen zoals de rode kleur van frambozen, de geur van look, de looiende werking van thee, de scherpe smaak van rammenas...

 

Bij de meeste voedingsmiddelen oefenen fytochemische bestanddelen op termijn een weldoende werking uit op de gezondheid. Zo wijzen studies op hun “beschermende en preventieve” eigenschappen.

 

Het is de combinatie van alle fytonutriënten, zoals deze voorkomt in volwaardige voeding, die beschermt tegen chronische ziekten, waaronder hart- en vaatziekten en kanker. Zo is vitamine C slechts gedeeltelijk verantwoordelijk voor de totale antioxidantcapaciteit van een appel. Het grootste deel van de antioxidantwerking van een appel komt van de fytochemicaliën, niet van vitamine C. Hier ook geldt "Eendracht maakt macht" : de antioxidantcapaciteit van 100g gecombineerd fruit (sinaasappel, appel, druiven en bessen) blijkt zo 5 x zo groot als die van 100g van elk van de afzonderlijke fruitsoorten.

 

Fruit en groente worden echter steeds lekkerder gemaakt. Zij worden door te kruisen steeds minder bitter. Maar dat gaat ten koste van onze gezondheid.

 

Bittere fytonutriënten zijn een natuurlijke vorm van pesticiden, waarmee planten zichzelf beschermen tegen allerlei soorten vijanden, van bacteriën tot insecten tot grazende koeien... In hoge doses zijn deze stofjes giftig, maar in kleine hoeveelheden oefenen ze positieve gezondheidseffecten uit. Ze zijn zo gezond juist omdat ze giftig zijn (voor kankercellen bv.). Dit mechanisme heet "hormese" : what doesn't kill us makes us stronger!

 

Sommige fytonutriënten hebben ook een antioxiderende werking : zij brengen antioxidant-genen tot expressie die in staat zijn om oxidanten en ander potentieel giftige verbindingen op te ruimen. Andere fytonutriënten (bv. in cacao, koffie en bessen) kunnen het cardiovasculair risico verlagen door plaque vorming (en dus ook vaatvernauwing) te voorkomen.

 

 

Tot de fytochemische stoffen behoren o.a. :

 

1. • carotenoïden :

 

1. 1. • carotenoïden verzorgen de rode en oranje kleur in fruit en groenten. Carotenoïden (antioxidantia) oefenen een beschermende functie uit tegen kanker, hart- en vaatziekten, verouderen en macula-degeneratie...

      • types : alfa-caroteen, bèta-caroteen, lycopeen, luteïne, zeaxanthine...

      • bronnen : uien, look, bieslook, prei, wortelen...

 

 

1. • organische zwavelverbindingen

 

1. 1. • indolen : in broccoli, kolen, bloemkool, spruitjes, kiemen...

 

1. 1. • organosulfiden :

      • • zijn stoffen zoals allicine (dat zorgt voor de geur van look) en lenthionine dat betrokken is bij de typische geur van shiitake. Veel organosulfiden bezitten ook interessante geneeskrachtige eigenschappen zoals het voorkomen van de plaatjesaggregatie en in de strijd tegen kanker.

        • bronnen : look, shiitake...

 

1. 1. • glutathion (GSH) :

      • • bronnen : asperges, knoflook, meloen, avocado's...

        • voedingsmiddelen rijk aan voorlopers van glutathion : tarwekiemen, havervlokken, noten, zaden, uien, peulvruchten...

 

1. 1. • glucosinolaten/isothiocyanaten :

      • • meer dan 100 verschillende soorten glucosinolaten zijn momenteel bekend. Het zijn secundaire metabolieten in planten van de Brassicacea-familie (kruisbloemigen). Zij zorgen voor de bittere of scherpe smaak van veel voedingsmiddelen : diallyl disulfide (look), Sulforafaan, indol-3-carbinol en 3,3-diindolylmethaan (broccoli), 2-fenylethyl-isothiocyanaat (waterkers)...

        • helpen de lever het organisme ontgiften en de witte bloedcellen om het afweersysteem te regelen. Zij gaan mogelijk ook de groei van tumoren tegen in de borst, lever, dikke darm, longen, maag en slokdarm.

        • bronnen : mosterd, radijs, rammenas, waterkers, kolen, bloemkool, broccoli, spruitjes...

 

 

1. • fenolen en polyfenolen :

 

1. 1. • fenolzuren : bessen, druiven, noten, volle zaden...

 

1. 1. • tannines

 

1. 1. • coumarines

 

1. 1. • bioflavonoïden (of flavonoïden) : de meeste vruchten, groenten, granen en noten, thee, rode wijn...

      • • flavonolen : quercitine, resceratrol, rutine...

        • flavonen : apigenine, chrystine, luteoline...

        • catechines : catechine, epicatechine,epigallocatechine...

        • • mobiliseren de macrofagen en stimuleren de fagocytose, verhogen het aantal killer-cellen en antilichamen.

          • bronnen : Groene thee, cacao, appelen...

        • flavanonen : eriodyctol, hesperidine, naringenine...

        • anthocyanidinen :

        • • geven blauw paarse kleur aan groenten en fruit

          • types : cyanidine, pelargonidine, delphinidine, ..

          • bronnen : bosbessen, pruimen, aubergine, druiven....

        • isoflavonoïden (zie : "Fyto-oestrogenen") :

        • • genisteïne, daidzeïne, glyceteïne...

          • bronnen : sojabonen, tofu, peulvruchten...

 

 

1. • fytosterolen : plantaardige oliën, producten op basis van plantaardige oliën (margarines...), peulvruchten, zonnebloempitten, sesamzaad...

 

 

1. • terpenen :

 

1. 1. • oefenen veel biologische functies uit door hun antivirale, antibacteriële en antischimmelwerking.

      • bronnen : in de essentiële olie van vele planten zoals : kersen, citrusvruchten, kaneel en andere aromatische kruiden.

 

 

 

 

 

De lezer dient steeds in acht te houden dat de beschreven curatieve eigenschappen in geen enkel geval het medisch advies vervangen, welke steeds onmisbaar is bij het stellen van een diagnose en bij bepaling van de ernst van de aandoening. Wel wordt de gebruiker gestimuleerd beslissingen met betrekking tot zijn gezondheid te nemen, op basis van eigen research, steeds in samenspraak met een professionele gezondheidswerker.

 

In alle gevallen valt het gebruik van dit programma enkel onder de controle, het beheer, de risico's en de verantwoordelijkheden van de gebruiker.