Celveroudering
Laatste bijwerking : 2021.11.19
Het merendeel van de af te breken stoffen komen van buiten de cel en worden intracellulair naar de lysosomen gebracht via grote zakjes (fagocytose) of via kleine zakjes (endocytose). Een kleine hoeveelheid komt van binnen de cel zelf en wordt aangebracht via kleine zakjes (autofagie). Zo wordt endogeen materiaal (stukjes van eigen bestanddelen, mitochondria... ontstaan door zelfvernietiging = apoptose) ook verteerd door de lysosomen.
Overzicht inhoud :
Inhoud :
Afvalbeheer :
De afvalstoffen uit het extracellulair milieu komen in de cel via een fagocytose-proces, geïnitieerd door de zogenaamde fagocyten (een type witte bloedcellen). Dit proces omvat 2 stappen : het fixeren en de ingestie.
Na de stevige fixatie van de plasmamembraan van een fagocyt aan een microbe of een ander vreemd lichaam, wordt tijdens de ingestie het microbe omvat door de pseudopoden, verlengstukken van de celmembraan van de fagocyt. Wanneer het microbe volledig is ingelijfd, plooit de membraan naar binnen en vormt een zakje, het vesicule (blaasje), die zich van de membraan verwijdert en penetreert in het cytoplasma.
Eenmaal in het cytoplasma, komt het microbe, verpakt in het vesicule, in contact met de lysosomen die verteringsenzymes en bactericide stoffen bevatten (melkzuur, peroxiden). Na de vertering/vernietiging, komen de afvalstoffen, uitgescheiden door de lysosomen, in het cytosol (cytoplasma) terecht of blijven als residuen in de lysosomen achter.
-
-
Het achterblijven van residuele resten in de lysosomen verstoort op termijn haar werking en versnelt haar veroudering. Als zij in de lysosomen achterblijven bestaat de kans dat deze met de tijd overvol geraken (overbelasting, verstopping, springen...). Deze chronische verstopping leidt tot een cellulaire veroudering.
-
-
-
In het cytosol circulerende afvalstoffen kunnen verwijderd worden uit de cel via exocytose (fusie van intracellulaire zakjes met de celmembraan met extracellulaire uitstoting van haar inhoud), maar ook via een uitstulping van de celwand die zich er vervolgens in het exoplasma van afscheidt.
-
Het exoplasma heeft dus ook te lijden onder de vervuiling : wanneer de afvalresten door lozing vrijkomen (ontlasting) kunnen de vrijgekomen enzymen de extracellulaire structuren beschadigen.
Nieuw uit oud :
Alhoewel de aanmaak van nieuwe cellen een continue gegeven is, betekent nieuw niet noodzakelijk goed functionerend. Nieuwe cellen ontstaan door celdeling (mitose), dus na deling van de oorspronkelijke (vervuilde?) celinhoud. De nieuwe cellen zullen dan ook baden in het met schadelijke stoffen belaste exoplasmatisch milieu.
Schadelijke stoffen aanwezig in het exoplasma (ectoplasma) kunnen :
-
-
-
enzymatische systemen blokkeren
-
receptorplaatsen bezet houden (stimuleren, blokkeren)
-
de communicatie tussen cellen verhinderen
-
de aanvoer van voedingsstoffen voor de cel belemmeren
-
structuren van het extracellulair milieu beschadigen
-
...
-
-
Intracellulaire afvalstoffen kunnen een storende invloed uitoefenen op :
-
-
-
de activiteit van enzymen
-
het transmembrane transport systeem
-
de afstoting van macromoleculen via exocytose en uitstulping
-
het opruimen van afvalstoffen binnen de cel door fagocytose, autofagie, ...
-
allerhande afbraakreacties, vooral oxidatie-reacties
-
allerhande opbouwreacties, vooral reductie-reacties
-
...
-
-
Andere factoren, zoals de aanwezigheid van vrije radicalen, beïnvloeden ook negatief de celveroudering.
Zie ook : "Glycatie".
Praktisch :
Vandaar het belang van :
-
-
de ontgifting van het organisme
-
eiwitsynthese activeren : met vitamine B6 en zink ; zijn ook cofactoren van de transaminase-reacties (vorming van aminozuren)
-
het voorkomen dat schadelijke stoffen binnenkomen :
-
het stimuleren van de evacuatie van toxische stoffen :
-
-
stimulatie van het lymfesysteem
-
afvoer bevorderen door ondersteuning van de macrofagen : carnosine (1000mg/d), enzymen, ...
-
-
stress vermijden : psychische overbelasting verhoogt de vrijstelling door de bijnieren van noradrenaline, wat leidt tot cross-linking en dus het verouderingsproces doet versnellen : rimpels, stramheid, grauwe huidskleur, doffe haren, atherosclerose, osteoporose, immuunverzwakking, ...
-
