Mangaan

 

          Laatste bijwerking : 2024-04-14

 

 

Symbool : Mn

 

 

OXIDANT

 

Heel belangrijk mineraal in de opbouw van beenderen, de productie van energie (via het metabolisme van koolhydraten), de bescherming tegen vrije radicalen en in de synthese van steroïden en van bepaalde hormonen.

 

Mangaan is een essentieel micromineraal. Organisch gebonden mangaan heeft de voorkeur.

 

De mangaanabsorptie uit voedsel is afhankelijk van de Mn-reserve en gecontroleerd door de lever.

 

1. • Anorganisch ijzer, kwik en fosfor remmen de opname van mangaan.

 

1. • Mangaan en ijzer delen dezelfde intestinale drager en treden dus in competitie voor hun absorptie.

 

1. • Calcium, fosfor en fytaten remmen de assimilatie van mangaan : dus hun inname scheiden!

Overzicht inhoud :

Natuurlijke bronnen

 

Rol in het organisme

 

Tekorten

 

Toxiciteit

 

Opletten

 

Nutritionele behoeften

 

Praktisch

Inhoud :

Natuurlijke bronnen :              

 

• komt voor in peulvruchten, volle granen, havervlokken,  en groene groenten (kolen, spinazie...), noten, amandelen, hazelnoten...

• thee (doch het looizuur (tannine) in thee kan het mangaan binden)

• banaan, ananas...

• tofu, tempeh (rijk aan mangaan én calcium)

 

Rol in het organisme :              

Mangaan :

 

1. • zorgt voor een optimale coördinatie tussen hersenen, zenuwbanen en spieren : Mn is immers betrokken bij de vorming van een aantal belangrijke neurotransmitters.

    

   • is onmisbaar voor het goed functioneren van de bijnieren :

     • in geval van emotie/stress-reactie hebben de bijnieren dringend nood aan mangaan dat door de osteocyten (beenweefsel) moet worden vrijgesteld.

       • in aanwezigheid van mangaan stellen de bijnieren een flux aan hormonen vrij die zullen inwerken op alle metabolismen in het organisme.

       • maar naast mangaan zullen de osteoclasten ook alle andere bestanddelen opgeslagen in het been, zoals calcium, ijzer, koper, chloor, fluor, fosfor... ongewild vrijstellen.

       • het calciummetabolisme wordt hierdoor verstoort : het vrijgestelde calcium dient zo snel mogelijk genormaliseerd door Pancreas/Lever/Schildklier, zodat osteoblasten het teveel aan calcium terug kunnen opslaan in het been.

     • indien voldoende mangaan uit het been kan worden vrijgesteld, zal het organisme zich in enkele uren terug stabiliseren.

     • indien onvoldoende mangaan beschikbaar zullen ook de bleke weefsels verstoord geraken. Calcium verzorgt immers het zuurstoftransport (als vervanger van ijzer) in de bleke (witte) weefsels via de glia-cellen : hersenen, schildklier, pancreas, bijnieren, eierstokken,  zaadballen, prostaat, placenta, oogwit, sommige zenuwen, astrocyten, huid, lever, dikke darm, stembanden...

       • emotie/stress heeft dus een belangrijke impact op het beenmetabolisme en verder op het ganse organisme.

 

1. • is een lipotrope factor en belet dus de vetontaarding in het organisme.

 

1. • bevordert de glycogeenopslag in de lever samen met Chroom.

 

1. • is een essentieel oligo-element in

 

1. 1. • de synthese van eiwitten, die o.a. de vorming van kraakbeen en collageen (gewrichten)Toegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims en de opbouw van beenderen mogelijk makenToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims

      • het metabolisme van koolhydraten (bloedsuikerspiegel)

      • de synthese van cholesterol, en dus van steroïden (oestrogeen...) en bepaalde hormonen (schildklierhormoon tyroxine)

      • de "heem"synthese, samen met vitamine B6 : heem is de basisbouwsteen van spiereiwit (myoglobine)

 

1. • speelt hiervoor een belangrijke rol in tal van biochemische reacties als cofactor van enzymen :

 

1. 1. • krebscyclus, ureumcyclus...

      • gluconeogenese

      • energiewisseling in de respiratieketenToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims

      • aanmaak van vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogenen)

      • nucleïnezuursynthese

      • productie van het hormoon thyroxine (T4)

      • cofactor van de vitaminen B, C en E

 

 

1. • werkt als antioxidant en komt tussen bij veel metalloproteïnen zoals het superoxide dismutase (SOD) : beschermt aldus de celmembranen tegen de schadelijke invloed van vrije radicalenToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims.

 

Opgelet : een overmaat mangaan werkt echter sterk oxidatief (pro-oxidans)!

 

1. • reguleert het allergie-terrein : het bezit een anti-allergie activiteit door inhibitie van de secretie van histamine-mediatoren door de mastocyten.

 

1. • verstrekt de immuniteit (dikwijls in associatie met Cu).

 

1. • bevordert de ijzerbenutting (bv. bij bloedarmoede).

 

1. • beschermt de ontaarding van de vitaminen C, B1 en B8.

 

1. • verzacht, samen met Cu, gewrichtspijnen bij reuma, arthrose, bij trauma, bij groeipijnen.

    

   • is essentieel voor de ontwikkeling van bacteriën zoals Streptococcus pneumoniae : om zich te vermenigvuldigen in ons lichaam moeten deze bacteriën mangaan absorberen : zonder mangaan kunnen de bacteriën gemakkelijk door het immuunsysteem geëlimineerd worden. Het mineraal zink zou de absorptie van mangaan door die bacteriën kunnen tegengaan door het  transporteiwit PsaBCA in de bacterie te blokkeren .

    

   • ...

 

Tekorten :              

Oorzaken :

 

1. • stofwisselingsziekte HPU (hemo-pyrrollactamurie)

   • epilepsie, syndroom van Down, bekkeninstabiliteit

 

Lage bloedspiegels en weefselgehalten werden gezien bij :

 

1. 1. • diabetes, hartziekten, schizofrenie, atherosclerose...

      • myastenie, reumatoïde artritis,...

      • huidziekten.

      • eenzijdige geraffineerde voeding

 

Een tekort komt echter zelden voor.

 

Symptomen :

 

1. • prikkelbaarheid, vermoeidheid, slecht geheugen

   • coördinatiestoornissen in de spierwerking (ataxie), verminderde spanning van de gewrichtsbanden

   • krakende botten en gewrichten

   • vervormde nagels, droge huid

   • verhoogd verlies van menstruatie-bloed

   • vertraagde groei van testes, steriliteit

   • verstoring van de cholesterol-synthese en de Hydrolyse van bepaalde eiwitten, waardoor de vrijstelling van sommige hormonen zoals insuline en angiotensine afneemt

 

Toxiciteit :              

Oorzaken :

 

1. • mangaan-intoxicatie door milieu-overbelasting (bv. door inhalatie in mangaan-mijnen, drinkwaterpollutie, overmatig drinken van berkensap...)

 

 

Symptomen :

 

1. • kan leiden tot lusteloosheid, onwillekeurige bewegingen, zenuwziekte, psychose en hallucinaties ("mangaanwaanzin"), coma...

   • hoge blootstelling zou bij kinderen leiden tot een verlaging van hun IQ .

 

Opletten :            

 

Bij patiënten met :

 

1. • ?

 

Zwangerschap/Borstvoeding :

 

1. • geen problemen werden vastgesteld met normale dosissen.

 

Mogelijke interacties met :

 

1. • ?

 

Te verwachten neveneffecten :

 

1. • het optreden van nevenwerkingen na orale inname van mangaan is weinig waarschijnlijk.

 

Ziektebeelden bij tekorten :

 

1. • afwijkingen in het skelet en de spieren

   • neurologische afwijkingen (coördinatieproblemen, epilepsie)

   • evenwichtsstoornissen

   • diabetes mellitus

 

Nutritionele behoeften :             

 

Mn - Mangaan :

 

Leeftijd	ADH (mg)	ODD (mg)
0 - 6 maanden	-
7 - 12 maanden	0.02 - 0.5
1 - 3 jaar	0.5
4 - 6 jaar	1.0
7 - 10 jaar	1.5
11 - 14 jaar  M	2.0
V	2.0
15 - 18 jaar   M	3.0
V	3.0
Volwassene M	3.0	2.5-40
V	3.0
+ 70 jaar       M	3.0
V	3.0
Zwangerschap	3.0
Borstvoeding	3.0
Andere :	-

 

 

ADH : Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (Bron : Voedingsaanbevelingen voor België (Hoge Gezondheidsraad))

 

ODD : Orthomoleculaire Dagelijkse Dosis

 

Praktisch :              

 

Gemiddelde dagdosis in voedingssupplementen : 2 - 50mg.

Toxische dagdosis : > 50mg.

 

Doelgroepen : schizofrenie, myastenia gravis, diabetes mellitus, arteriosclerose, RA, hartziekten...

 

 

 

 

De lezer dient steeds in acht te houden dat de beschreven curatieve eigenschappen in geen enkel geval het medisch advies vervangen, welke steeds onmisbaar is bij het stellen van een diagnose en bij bepaling van de ernst van de aandoening. Wel wordt de gebruiker gestimuleerd beslissingen met betrekking tot zijn gezondheid te nemen, op basis van eigen research, steeds in samenspraak met een professionele gezondheidswerker.

 

In alle gevallen valt het gebruik van dit programma enkel onder de controle, het beheer, de risico's en de verantwoordelijkheden van de gebruiker.