Vitamine B3

 

          Laatste bijwerking : 2024-06-10

 

 

Niacine, vitamine PP

 

Nicotinezuur           Nicotinamide    

 

 

Belangrijk vitamine in de vrijstelling van energie, voor het goed functioneren van het zenuwstelsel en voor het evenwicht van de huid.

 

Niacine of Vitamine PP stemt overeen met 2 wateroplosbare bestanddelen : nicotinezuur en nicotinamide.

 

(PP : pelagra preventing factor)

 

Vitamine B3 is een hydrofiel vitamine en wordt dus niet in het organisme opgeslagen.

Het is warmtestabiel (0 tot 30% verlies bij koken) ; gevoelig aan reductantia ; vrij stabiel in aanwezigheid van oxidantia, zuren, basen, warmte en licht.

 

Strikt gezien is vitamine B3 geen vitamine, daar het organisme niacine kan aanmaken uit tryptofaan (maar in onvoldoende hoeveelheden via de kynurenine pathway), in aanwezigheid van vit B6. Voedsel is de belangrijkste bron van voorgevormd niacine. Nicotinezuur wordt in het organisme omgezet in nicotinamide zolang haar concentratie de fysiologische behoeften niet overschrijdt. Wanneer echter hogere dosissen worden ingenomen (> 300 à 800mg per dag) dan kan dit zorgen voor meer uitgesproken nevenwerkingen zoals vasomotorische flushes daar nicotinezuur, in tegenstelling met nicotinamide, vasodilaterende eigenschappen vertoond.

Overzicht inhoud :

Natuurlijke bronnen

 

Rol in het organisme

 

Tekorten

 

Toxiciteit

 

Opletten

 

Nutritionele behoeften

 

Praktisch

Inhoud :

Natuurlijke bronnen :              

 

• in lever, vlees, nieren, vis, volle granen, peulvruchten, biergist...

• in groenten en fruit is het niet overdadig aanwezig, en dan nog in grote mate in gebonden vorm.

• in geïndustrialiseerde landen zijn meel, granen en rijst er bovendien mee verrijkt.

 

Rol in het organisme :             

 

Vitamine PP :

 

1. • nicotinamide is een van de elementen van de energieproductie dat nodig is voor het celmetabolisme.

 

1. 1. • is de precursor van NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide) en van NADP (nicotinamide adenine dinucleotide fosfaat),

        • die een rol spelen als elektronendrager bij alle oxidatie-reductiereacties van het lichaam.

 

Uit tryptofaan/voeding ---> vitamine B3 in het organisme  --->  NAD+  ---> energie (respiratieketen)

 

---> niacine draagt bij tot de vermindering van vermoeidheid en moeheidToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims.

1. 1.  

• NAD+ is cruciaal voor de ontwikkeling en het herstel van genen : een tekort tijdens de zwangerschap zou daarom het risico op congenitale misvormingen verhogen . 
• NAD+ remt het vrijkomen van ontstekingsbevorderende meervoudig onverzadigde vetten (MOVZ of PUFA's) zoals linolzuur (LA) uit vetcellen (anti-lipolytisch). Omega6 MOVZ beschadigen cardiolipine, waardoor het zich niet kan binden aan Complex 4. Zodra dat complex disfunctioneel is, zelfs als alle anderen werken, krijg je een opeenhoping van elektronen (Zie "Oxidatieve stress").

 

 

• stimuleert de energieopwekking in de mitochondria van de cel door verbetering van haar functie (link met kanker? : zie "Warburg theorie").

 

---> niacine draagt bij tot een normaal energieleverend metabolismeToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims 

 

waarna recyclage van NAD+ ---> (energieproductie) ---> Nicotinamide (NAM) ---> via het enzym NAMPT (Nicotinamide-fosfobosyl-transferase) ---> NMN (Nicotinamide MonoNucleotide) ---> NAD+ (Salvage pathway : is de belangrijste route van intracellulaire NAD+-synthese).

 

1. 1. • is de precursor van NMN (nicotinamide mono nucleotide) : zou een rol spelen in het normaliseren van het suikermetabolisme (gezien bij ratten).

 

 

1. • nicotinamide kan helpen in de preventie van bacteriële infecties (gezien bij muizen) : nicotinamide zou de activiteit van neutrofielen verhogen door de transcriptiefactor te stimuleren die de productie van antimicrobiële peptiden waaronder cathelicidine reguleert . Deze peptiden treden op als modulatoren van de immuunrespons  (aangeboren immuniteit).

 

 

1. • nicotinezuur (niacine) doet het aantal LDL receptoren dalen en de HDL stijgen (met als gevolg een verhoging van de HDL-cholesterol, wat statines niet doen), en veroorzaakt aldus een daling van de cholesterolopname en van de Lp(a)- en triglyceriden-concentratie. Door de HDL-cholesterol-stiging is het endotheel van de bloedvaten betere beschermd tegen oxidatieve stress en ontstekingen (zie verder).

 

1. • nicotinezuur verhoogt de synthese van het apoA1 ter hoogte van de adipocyten en van de lever : dit apoproteïne bevordert de klaring van cholesterol ter hoogte van de arteriële vaatwand.

 

1. • nicotinezuur verbetert de overdracht van elektrische impulsen tussen neuronen en daarmee de korte termijn geheugencircuits.

 

1. • nicotinezuur is een antioxidant en voorkomt vrije radicalen-schade aan het DNA.

 

1. • nicotinezuur beschermt de neuronen van de "substantia nigra" tegen de gevormde vrije radicalen uit de neurotoxinen.

 

---> niacine draagt bij tot een normale werking van het zenuwstelselToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims.

 

1. • nicotinezuur, samen met coQ10, helpt de hersencelvernietiging (apoptose) voorkomen.

 

1. • nicotinezuur helpt, met de vasomotorische flushes/vasodilatatie, de ontgifting : de evacuatie van door o.a. toxines uit vetcellen, maar ook van histamine (dat kan gevormd worden door elke gestresseerde lichaamscel) wordt er door bevorderd.

 

1. • nicotinezuur stimuleert de productie van maagzuur bij hypo- of achloorhydrie (zie : "Maag- en darmstoornissen").

 

1. • nicotinezuur draagt bij tot de instandhouding van een normale huidToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims en slijmvliezenToegelaten claim (EFSA, European Food Safety Authority) - Zie : Lijst toegelaten claims.

 

1.  

Tekorten :              

 

Oorzaken :

 

1. • onvoldoende inname

   • maïsetende bevolkingsgroepen : maïs bevat vitamine PP welke niet door het lichaam kan worden opgenomen

   • gestoorde endogene synthese : erfelijke ziekte van het tryptofaanmetabolisme (ziekte van Hartnup)

   • • behandeling met INH (isoniazide) of dopa. Het INH neemt de plaats in van nicotinamide in het NAD).

 

Symptomen : 3 D ziekte : dermatitis, diarree, dementie

 

1. • huidafwijkingen : pellagra-erytheem (Pelle = huid, agra = ruw) : nicotinamide 300 à 500mg/dag

   • slijmvliesletsels van de mond, de tong, de maag en de darmen...

   • neurologische afwijkingen : verlies van humor, delirium, hallucinatie, verwardheid, depressie, dementie...

 

Toxiciteit :             

 

Oorzaken :

 

1. • ingestie van nicotinezuur met dosissen > 300 à 800mg per dag

   • ingestie van nicotinamide met dosissen > 3 à 6g per dag

 

Symptomen :

 

1. • met nicotinezuur : vasomotorische flushes, met jeuk en tintelingen...; diarree, nausea, braken, pijn in de onderbuik, dyspepsie, pruritis, en huiduitslag... ; zelden met verlaagde glucosetolerantie, slapeloosheid, syncope, orthostatische hypotensie, rhinitis, myalgie, myopathie, myastenia, anorexie...

 

Opgelet : verschillende gevallen van ernstige hepatische toxiciteit werden vastgesteld!

 

1. • met nicotinamide : hyperglykemie, abnormale leverparameters...

 

Opletten :             

 

Bij patiënten met :

 

1. • jicht : niacine kan de urinezuurspiegels verhogen

   • maagzweer : hoge dosissen niacine kunnen zweren activeren

   • leverinsufficiëntie : hoge dosissen niacine kunnen de lever schaden

   • diabetes : opletten

 

Zwangerschap/Borstvoeding :

 

1. • geen problemen werden vastgesteld met normale dosissen

 

Mogelijke interacties met :

 

Medicamenten :

1. • hypolipidimiërende middelen (statines) : verhoogd risico op rabdomyolyse en myopathie

   • bepaalde anti-epileptica

 

Nutriënten :

1. • de andere vitaminen van de B groep : aangepaste dosissen van alle vitamines B zijn noodzakelijk voor een optimaal functioneren (een tekort of een teveel van één vitamine B kan anomalieën veroorzaken in het metabolisme van een ander vitamine B)

 

Te verwachten neveneffecten :

 

1. • nicotinamide :

   • • toegediend met normale dosissen is nicotinamide niet toxisch

     • een chronische inname van 3g per dag gedurende 3 maanden leidde tot de volgende neveneffecten : nausea, hoofdpijn, maagzuur, vermoeidheid, monddroogte, droge huid, zichtstoornissen...

 

1. • nicotinezuur :

   • • flushes (verzacht door het gebruik van preparaten met vertraagde vrijstelling), hoofdpijn, draaiingen, nausea, braken, pruritis...

     • occasioneel een vermindering van de glucose-tolerantie en een verhoging van de serumspiegels van urinezuur

     • zelden leverstoornissen of hypertensie

 

Nutritionele behoeften :             

 

Vit B3 - Niacine :

 

Leeftijd	ADH* (mg)	ODD (mg))
0 - 6 maanden	8
7 - 11 maanden	9
1 - 3 jaar	10
4 - 6 jaar	12
7 - 10 jaar	13
11 - 14 jaar	14
15 - 18 jaar   M	15
V	15
Volwassene M	16	25-500 à 2000
V	14
+ 70 jaar       M	16
V	16
Zwangerschap	16
Borstvoeding	16
Andere :	-

 

 

ADH : Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (Bron : Voedingsaanbevelingen voor België (Hoge Gezondheidsraad)).

 

* : uitgedrukt in niacine-equivalenten

 

ODD : Orthomoleculaire Dagelijkse Dosis.

 

Praktisch :             

 

Gebruikelijke dagdosis in voedingssupplementen : 50 - 100mg (niacine), 200 - 1000mg (nicotinamide).

Toxische dagdosis : > 800mg (niacine), > 3000mg (nicotinamide).

 

Dikwijls samen met supplement D-ribose : D-ribose maakt samen met nicotinamide deel uit van NAD. Ook moleculen als DNA en ATP bevatten D-ribose.

 

1. • Tegen optredende flush van niacine : glas koud water drinken, samen met inositol innemen. Steeds met een maaltijd innemen (deze warmteopwellingen kunnen reeds optreden bij 30mg/dag). De intensiteit van de flush hangt dus af van de ingenomen hoeveelheid maar ook van de geaardheid (roodharige en blonde mensen hebben meer last) en van het moment van de vorige flush. Time release preparaten geven betere resultaten.

 

Onderzoeken hebben ontdekt dat de optredende flush gelinkt was aan de werking van het prostaglandine D2 : de associatie van niacine met een laropiprant, een antagonist van bepaalde PGE2 receptoren slaagt erin het optreden van flushes te minimaliseren, waardoor voldoende hoge concentraties niacine kunnen worden toegediend zonder dit ongemak MSD symposium, Brussel, 29 - 31/1/2009 - Rationale for a new concept in lipid management .

 

 Maar zijn deze flushes juist niet het belangrijkste? Zij zorgen juist voor een betere zuurstof- en nutriënten-aanvoer en voor een betere afvoer van toxines. Zij kunnen dus belangrijk zijn in de preventie van verouderen, kanker...

 

1. • Nicotinamide veroorzaakt geen flush en vertoont geen effect op het cholesterolgehalte.

 

1. • Niacine vermijden bij diabetes, glaucoom, maagzweren of bij verminderde leverfunctie.

 

1. • Reuma-patiënten vinden verlichting en soms genezing door vit B3 en een aangepast dieet.

 

1. • Mensen die willen ophouden met rokers zijn soms geholpen door vitamine B3 : minder ontwenningsverschijnselen (de structuur van vit B3 lijkt op die van nicotine). Ook alcoholisten zijn er mee geholpen.

 

 

 

 

De lezer dient steeds in acht te houden dat de beschreven curatieve eigenschappen in geen enkel geval het medisch advies vervangen, welke steeds onmisbaar is bij het stellen van een diagnose en bij bepaling van de ernst van de aandoening. Wel wordt de gebruiker gestimuleerd beslissingen met betrekking tot zijn gezondheid te nemen, op basis van eigen research, steeds in samenspraak met een professionele gezondheidswerker.

 

In alle gevallen valt het gebruik van dit programma enkel onder de controle, het beheer, de risico's en de verantwoordelijkheden van de gebruiker.