Parkinson (ziekte van) / Tremor
Laatste bijwerking : 2024-04-09
De ziekte van Parkinson is veruit de bekendste oorzaak van beven, waardoor mensen met tremor al snel vrezen dat ze deze aandoening hebben, terwijl beven ook een pak andere, vaak onschuldige oorzaken heeft. Zie “Essentiële tremor”.
Een Parkinsontremor verschilt van een essentiële tremor, omdat de klachten bij Parkinson net opduiken wanneer de handen in rust zijn. Door te bewegen of iets te doen, gaat het trillen vaak weer over. Bij Parkinson start het trillen ook meestal langs één kant.
De ziekte van Parkinson is het gevolg van een degenererend zenuwstelsel : een progressieve chronische ziekte waarbij zenuwcellen in onze hersenen verloren gaan. Ze uit zich in een verscheidenheid van symptomen.
1 op de 10 parkinsonpatiënten is jonger dan 50! De diagnose Parkinson is niet het einde van je leven als persoon. Het zal anders zijn, maar het is niet zo dat er niets meer zal kunnen.
Overzicht inhoud :
Inhoud :
Oorsprong en oorzaken :
Tremor is een mogelijke bijwerking van een hele reeks geneesmiddelen, zoals bepaalde antidepressiva, anti-psychotica, anti-epileptica, sommige hartmedicatie, bepaalde astmapuffers, schildkliermedicatie, enzovoort. Vaak volstaat het om de medicatie te stoppen of te vervangen door een alternatief, om het trillen volledig te doen verdwijnen.
Een bloedonderzoek is erg nuttig bij tremorklachten om na te gaan of er sprake is van schildklierproblemen - zoals een overactieve schildklier -, maar ook lever- of nierproblemen. Als die aan de basis liggen van de tremor, kan het beven vaak worden opgelost door de onderliggende aandoening te behandelen.
De echte oorzaak van de ziekte van Parkinson is nog onbekend. We weten wel dat de ziekte van Parkinson ontstaat wanneer dopamine-producerende cellen ontaarden en afsterven. Waardoor ? Misschien door een genetische component? 
. Ongeveer de helft van de mensen met essentiële tremor lijkt een veranderd gen te hebben. Deze vorm wordt familiale tremor genoemd. Het is niet duidelijk wat essentiële tremor veroorzaakt bij mensen die geen familiale tremor hebben.
Dopamine is een neurotransmitter, een chemisch agens dat de onderlinge communicatie tussen zenuwcellen toelaat. Dopamine laat de doorgang van elektrische signalen vanuit de hersenen naar de periferie toe zodat lichaamsbeweging mogelijk wordt. Normaal zorgt dopamine voor de overgang van signalen van de ene zenuwcel naar de andere.
De ziekte treedt meestal op tussen de leeftijd van 58 – 62 jaar, alhoewel in 10% van de gevallen vóór de leeftijd van 40 jaar. Artsen noemen het een neurodegeneratieve ziekte: de zenuwen zijn ziek en degenereren.
Het is de tweede meest voorkomende degeneratieve ziekte na de ziekte van Alzheimer en de tweede meest voorkomende oorzaak, na een beroerte, van neurologische motorische invaliditeit. Heel wat studies in het kader van het aantonen van de darm-hersenas laten verbanden zien tussen gastro-intestinale syndromen en neurologische aandoeningen, waaronder de ziekte van Alzheimer.
Resultaten van een studie wijzen dat een klinische diagnose van constipatie, gastroparese, dysfagie en prikkelbaredarmsyndroom zonder diarree op een specifieke manier de ontwikkeling van de ziekte van Parkinson kan voorspellen, terwijl dit voor andere maagdarmziekten minder specifiek is. Patiënten met deze syndromen moeten goed in de gaten worden gehouden met betrekking tot hun risico op de ziekte van Parkinson .
Andere onrechtstreekse oorzaken :
- Mitochondria bezitten hun eigen DNA (mtDNA) dat kwetsbaarder is dan het DNA aanwezig in de nucleus (nDNA). Mitochondria regelen ook de celcyclus (apoptose, mitose) en zorgen voor het verwijderen van slecht functionerende cellen, bacteriën, virussen... (autofagie). Exotoxines zoals pesticiden, zware metalen, vrije radicalen en geactiveerde zuurstofpartikels (ROS), maar ook een virale herpesinfectie (CMV, Epstein-Barr...) kunnen overexcitatie en inflammatie uitlokken en hierdoor het mtDNA beschadigen. Mitochondriale disfunctie ligt aan de basis van neurodegeneratieve ziekten zoals Parkinson, Alzheimer, dementie... maar ook van depressie en verlies van welzijn.
- Cortisol induceert het enzym PNMT (Fenylethanolamine N-methyltransferase) dat de omzetting van noradrenaline naar adrenaline stuurt. Bij een overproductie van cortisol (bij acute stress, overmaat suiker...) zal dus de medullaire noradrenaline/adrenaline verhouding dalen (en omgekeerd). Dit betekent dat noradrenaline en eveneens dopamine zullen dalen en adrenaline stijgen. Dit is o.a. belangrijk bij de ziekte van Parkinson.
- Omgevingsfactoren zoals luchtvervuiling, milieuverontreinigende stoffen (onkruidverdelgers (zoals glyfosaat) ,bepaalde pesticiden (zoals DDT), het oplosmiddel trichloorethyleen...) en ongezonde voeding komen steeds meer in het vizier als mogelijke oorzaken, waarschijnlijk door beïnvloeding van de mitochondriale werking. De ziekte van Parkinson is meer dan enkel een hersenziekte. Het is mogelijk dat cellen uit het perifere zenuwstelsel, dat de ademhaling en de vertering controleert, betrokken zijn. Vandaar dat luchtvervuiling en het microbioom, momenteel een verhoogde aandacht krijgen. Die gevallen van Parkinson zijn dus te voorkomen!
- De glycolyse ‘verbruikt’ suikers uit de voeding in de cellen door een reeks metabolieten te produceren tijdens het chemische proces waarbij glucose wordt afgebroken. Metabolieten worden onder meer gebruikt om eiwitten te produceren die de cellen nodig hebben. Een van die metabolieten, cyclisch 1,3-fosfoglyceraat, is een heel reactieve verbinding die eiwitten en andere metabolieten kan beschadigen. Alle menselijke cellen en bijna alle levende wezens bezitten dit enzym, met de naam PARK7. Het is in staat om het gevaarlijke cyclische 1,3-fosfoglyceraat te vernietigen. Als PARK7 niet meer actief is, veroorzaakt dit een opeenstapeling van schade in menselijke cellen, maar dat niet alleen. De onderzoekers stelden vast dat hetzelfde verschijnsel zich voordoet in de cellen van muizen en vliegen.
Blijkt dat sommige gevallen van de ziekte van Parkinson te wijten zijn aan de genetische inactivering van PARK7. Blijkbaar kan PARK7 gemakkelijk worden geïnactiveerd door oxidatieve stress van uiteenlopende oorsprong .
Wat anatomie :
De basale ganglia aan de basis van de hersenen zijn hersenstructuren die betrokken zijn bij motorische, cognitieve en gedragsfuncties. De controle van deze functies berust op een evenwicht tussen drie neurotransmitters: dopamine, acetylcholine en glutamaat.
Dopaminerge neuronen zijn voornamelijk geconcentreerd in de substantia nigra of "locus niger", een van de basale ganglia.
Bij de ziekte van Parkinson worden, zoals bij de meeste neurodegeneratieve ziekten, eiwitaggregaten afgezet in bepaalde neuronale cellen. Deze aggregaten, Lewy bodies genaamd, zijn vooral aanwezig in de dopaminerge neuronen van de substantia nigra en veroorzaken geleidelijk hun dood.
Deze neuronale degeneratie verbreekt het fysiologische evenwicht tussen de verschillende neuronen, waarbij cholinerge en glutamaterge neuronen gaan overheersen. Neuronale laesies tasten ook niet-dopaminerge neuronen aan. Deze laesies verklaren het optreden van symptomen die soms met de ziekte gepaard gaan of die later optreden (dementie, enz.).
Bij de ziekte van Parkinson beschadigen eiwitklonters de dopamine producerende zenuwcellen in de hersenen, waardoor de typische symptomen ontstaan. Die eiwitklonters ontstaan vermoedelijk in een zeer vroege fase van de ziekte in de darmwand. Met een aanpassing van het microbioom, de biljoenen bacteriën in de darmen, zouden onderzoekers ook de aanmaak van die klonters kunnen beïnvloeden (via stoelgangtransplantatie).
Voor Parkinson is de biomarker het alfa-synucleïne-eiwit dat voorkomt in zenuwcellen in de hersenen . Bij mensen met Parkinson krijgen die eiwitten een andere configuratie. Ze veranderen van vorm en beginnen aan elkaar te plakken. Ze stapelen zich op in de zenuwcellen als eiwitnestjes.
Screening op bepaalde biomarkers (eiwitten) in het oogvocht zou een eerdere diagnose van de ziekte mogelijk maken...
Noot : Neurocognitieve stoornissen met Lewy bodies zijn een vorm van neurocognitieve stoornis die wordt gekenmerkt door abnormale afzettingen van hetzelfde eiwit, alfa-synucleïne. Het heeft veel overeenkomsten met de ziekte van Parkinson.
Symptomen :
De symptomen van de ziekte van Parkinson beginnen wanneer zoveel dopaminecellen afsterven dat er niet genoeg dopamine in de hersenen is om de overdracht van elektrische signalen mogelijk te maken. Men denkt nu dat herbiciden zoals Roundup en pesticiden deze dopaminecellen doden. De ziekte van Parkinson komt vaker voor bij boeren die niet-biologische gewassen verbouwen...
Al in 2011 besloot de Franse overheid om parkinson te erkennen als beroepsziekte voor mensen die langer dan een decennium in de land- of tuinbouw hebben gewerkt. Ze zouden 1,5 tot 2 keer meer risico lopen. Vergelijkbare cijfers werden opgetekend bij Nederlandse tuinbouwers.
Die bezorgdheid wordt op het eerste gezicht niet gedeeld door de EFSA, het orgaan dat de Europese beleidsmakers adviseert. In het rapport dat de risico’s van glyfosaat in kaart moest brengen, staat te lezen dat de studies ‘geen aanleiding geven tot zorgen met betrekking tot parkinsonisme’. Het is ook moeilijk om onomstotelijk te bewijzen dat er een verband is tussen glyfosaat en parkinson.
De ziekte van Parkinson is het gevolg van een degenererend zenuwstelsel : een progressieve chronische ziekte waarbij zenuwcellen in onze hersenen verloren gaan. Ze uit zich in een verscheidenheid van symptomen, waarvan chronische bevingen de bekendste zijn. Maar er zijn er nog, zoals een ietwat veranderd looppatroon, spierstijfheid, akinesie... Of een arm die tijdens het lopen niet meer goed meebeweegt. Bewegingen die trager of minder automatisch verlopen.
Tremoren van de ziekte van Parkinson zijn het meest merkbaar wanneer de handen zich aan de zijkanten van het lichaam bevinden of in de schoot rusten. Problemen met snelle handbewegingen, zoals schrijven (steeds kleiner) of tandenpoetsen. Pijn en stijfheid van een schouder (Frozen shoulder). Beven van een of beide handen. Of een wat strakker gelaat. Zij hindert haar dragers sterk. De ziekte wordt geleidelijk erger, en een efficiënte behandeling is er niet.
Invaliderende loopproblemen komen voor bij ongeveer 80-90% van de mensen met de ziekte van Parkinson in een gevorderd stadium(gebogen houding, langzame bewegingen en slepen met de voeten tijdens het lopen). Vallen is de belangrijkste reden voor ziekenhuisopname voor deze patiënten, die in het beste geval kneuzingen of zelfs breuken oplopen. De neuroprothese die is ontworpen door Frans-Zwitserse neurowetenschappers is bedoeld om Parkinson-patiënten weer soepel te laten lopen en het risico op vallen te verkleinen.
Essentiële tremor van de handen treedt meestal op bij het gebruik van de handen. Mensen met essentiële tremor ontwikkelen echter soms andere neurologische tekenen en symptomen, zoals een onvaste loop.
Niet-motorische problemen die al jaren voor de eerste motorische problemen kunnen opduiken : minder goed ruiken, waardoor je eten minder goed smaakt; digestieve problemen, krampen, een moeilijkere stoelgang; een depressie zonder duidelijke oorzaak; een verstoorde remslaap, waarbij je je dromen letterlijk uitleeft – dus met woeste bewegingen en roepen in bed, omdat in de hersenen een mechaniekje gaat haperen dat normaal gezien belet dat je in je droomslaap beweegt of praat… Naarmate de ziekte vordert, worden spreken en slikken vaak alsmaar moeilijker. : er kunnen longproblemen ontstaan, doordat de borstspieren verzwakken en het vermogen om te hoesten en te slikken vermindert. Slikproblemen (wanneer stukjes voedsel in de longen terechtkomen in plaats van normaal te worden doorgeslikt) zijn een belangrijke doodsoorzaak bij patiënten met de ziekte van Parkinson.
Andere niet-motorische symptomen die vooral als vervelend worden ervaren, zijn onder meer de verhoogde zweet- en talgproductie en de snellere bloeddrukdaling, met duizeligheid, bij het plots rechtop komen vanuit een liggende of zittende houding.
Terwijl de ziekte van Parkinson onvermijdelijk voortschrijdt, raakt je slaap vaak nog meer verstoord (door de ziekte zelf of door de medicatie die je neemt om je motorische symptomen te verminderen) : in- of doorslapen gaat minder goed (waardoor je je overdag slaperig kunt voelen); frequenter moeten plassen; soms rusteloze benen (die zijn gelukkig meestal goed onder controle te krijgen met leefstijladviezen, ijzersupplementen en specifieke medicatie)… Natuurlijk veroorzaakt Parkinson ook intens geestelijk lijden: isolatie, angst, verlies van zelfbeeld...
Niet alleen je bewegingen worden trager en gaan vaker haperen, ook je denken : je aandacht erbij houden, je concentreren, abstract redeneren, plannen, meerdere taken tegelijk uitvoeren, eigennamen en woorden oproepen, dingen onthouden…, dat kan allemaal geleidelijk moeilijker worden en je dagelijks functioneren en relaties danig beïnvloeden.
De psychiatrische symptomen die met Parkinson kunnen samengaan zijn oorzaak van leed bij de naasten : , vooral de apathie (die veel parkinsonpatiënten vooral in een meer gevorderd ziektestadium vertonen) ; de moeite om zich in een ander in te leven, afgevlakte emoties en weinig initiatiefzin.
Wat de overige neuropsychiatrische symptomen betreft, springen vooral de hallucinaties en impulscontroleproblemen in het oog. In een vroeg ziektestadium zijn ze gewoonlijk een bijwerking van de Parkinsonmedicatie en eenvoudig weg te werken door die medicatie aan te passen. Dat laatste geldt ook voor de impulscontroleproblemen die kunnen opduiken en parkinsonpatiënten gok-, koop- of internetverslaafd of seksueel ontremd kunnen maken. Ook die problemen verdwijnen meestal met een aanpassing van de Parkinsonmedicatie.
In een gevorderd ziektestadium zijn visuele hallucinaties vaak aan de ziekte zelf toe te schrijven en proberen we ze met antipsychotica te onderdrukken.
Medicatie om de ander weer te ‘activeren’ bestaat vooralsnog niet. Of veel lichaamsbeweging helpt, wordt onderzocht. Maar wat de uitkomst ook is, veel bewegen helpt in elk geval de motorische Parkinsonsymptomen te bedwingen, beter te slapen en beter om te gaan met pijn en depressieve of angstige gevoelens. Er bestaat geen genezing voor de ziekte van Parkinson, maar er zijn medische behandelingen die de symptomen kunnen verlichten. Patiënten kunnen dopaminetabletten innemen, die de eerste 2-6 jaar van de ziekte effectief zijn. Er kunnen ook elektroden in de hersenen worden geïmplanteerd om de tremor te blokkeren. Dat zorgt vaak voor erg goede resultaten, zowel bij essentiële tremor als bij Parkinson, maar niet iedereen komt ervoor in aanmerking.
Noot :
Er bestaat bewijs voor een relatie tussen type 2-diabetes en verhoogd risico op Parkinson .
Praktisch :
Zelf kan je niet zo heel veel ondernemen tegen deze tremor. Je kan starten met uitlokkers, zoals zenuwachtigheid en stress, te vermijden. Alcohol in beperkte mate, heeft vaak een gunstig effect op deze tremor. Zo kan één glaasje op een receptie soms het trillen onderdrukken. Belangrijk om weten is dat dit effect slechts tijdelijk is en zeker niet mag aansporen om dagelijks alcohol te drinken.
Coffeïne stimuleert de productie van dopamine, het "initiator" hormoon, en verhindert, zoals MSG, de glutamaat-heropname in de hersenen. Glutamaat is een essentiële excitoneurotransmitter in het organisme : klaar voor actie!
Coffeïne (koffie, thee, cola...) zou een neurobeschermende effect vertonen (gezien bij ratten met Parkinson), sommige symptomen van Parkinson (beven...) verbeteren en de werking van Levodopa (referentie antiparkinson behandeling) versterken .
Een gezonde voeding op basis van planten en daarvan afgeleide dranken, bijvoorbeeld groenten, noten en thee correleert met een lager risico op ziekte van Parkinson. Een hogere inname van groenten, noten en thee correleerde met een respectievelijk 28%, 31% en 25% lager risico .
Maar je kan ook zelf veel bijdragen aan de verbetering van je toestand met anti-Parkinson activiteiten : dans, muziektherapie (componeren, creëren maar ook luisteren naar muziek kan de coördinatie en het lopen verbeteren), zingen. Tai-Chi beoefenen is effectiever dan krachttraining, en wordt vaak aanbevolen bij de ziekte van Parkinson. Hoewel oorspronkelijk een krijgskunst (oorlogskunst), kan Tai Chi ook beschouwd worden als een dans.
Alle maatregelen om angst en stress te verminderen zijn ook gunstig voor mensen met essentiële tremor: ontspanningstechnieken, sofrologie, yoga, meditatie, enz.
Met een kort, maar zeer intensief oefenprogramma kan je een deel van de bewegingsvaardigheid terugwinnen. Twee jaar behendigheidstraining vertraagt de progressie van Parkinson-symptomen .
Voedingssupplementen :
- Vitamine D3, in een dosis van 4000 IE per dag, kan het belangrijkste natuurlijke voedingssupplement zijn om de ziekte van Parkinson te vertragen wegens haar neuroprotectieve werking .
- Supplementen met 300 mg co-enzym Q10 per dag wordt aanbevolen om de goede werking van de cellen te bevorderen, maar de resultaten van studies zijn tegenstrijdig .
- Gebleken is dat kaneel de progressie van de ziekte van Parkinson kan omkeren, maar dit effect is alleen bij muizen waargenomen .
- Fenegriek zou de progressie van de ziekte van Parkinson remmen .
Er zij op gewezen dat dopamine, dat aan patiënten wordt toegediend in de vorm van geneesmiddelen, ook een natuurlijke stof is die in grote hoeveelheden voorkomt in moerasbonen en mucuna-erwten, die worden gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde (traditionele Indiase geneeskunde). Uit een klinisch onderzoek is gebleken dat 30 g van een preparaat op basis van gekauwde erwten (Mucuna pruriens) een "aanzienlijk sneller" effect had dan de conventionele dopamine (Levodopa°) die aan patiënten wordt toegediend .
Het belangrijkste advies is ten slotte om zo snel mogelijk een gezonde levensstijl aan te nemen: vermijd niet-biologische groenten en fruit die sporen kunnen bevatten van glyfosaat en andere chemicaliën die in de conventionele landbouw worden gebruikt. Deze producten zijn momenteel de belangrijkste verdachten van de Parkinson-epidemie die boeren treft.
