Zoëlho, op naar een bewuste levensstijl.

Oestrogenen

 

          Laatste bijwerking : 2023-12-23

 

 

= Estrogenen

 

Oestrogenen zijn sterk werkende steroïdhormonen : Estradiol, Estron, Estriol.

 

   estradiol

 

Zij behoren tot de vrouwelijke geslachtshormonen, welke onontbeerlijk zijn voor de ontwikkeling en handhaving van de primaire en secundaire geslachtskenmerken, voor het regelen van de cyclische veranderingen die het hele lichaam (vooral de vagina en uterus) ondergaan , met inbegrip van het regelen van de menstruatiecyclus, de zwangerschap en de bevalling... Oestrogenen bevorderen dus de ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtsorganen en maken hen gereed voor een eventuele conceptie. Oestrogenen bevorderen ook de seksuele gevoelens bij de vrouw.

 

Receptoren voor oestrogenen komen o.a. voor in de uterus, de vagina, de mammae, de hypofysevoorkwab en in neuronen van bepaalde hersengebieden (hypothalamus, amygdala, ...).

 

Zie ook : Fyto-oestrogenen.

 

 Overzicht inhoud :

 

Vorming

 

Werking (estradiol)

 

Effecten

 

Praktisch

Inhoud :

 

         

Vorming :

Ovaria (vooral estradiol, doch ook estriol en estron), placenta (vooral estriol...), bijnier, testis, vetweefsel.

 

    • estradiol : wordt gevormd in de granulosacellen van rijpende follikels door enzymen (aromatase, onder invloed van FSH) uit het androgeen testosteron via progesteron, welke zelf wordt gevormd uit cholesterol in de thecacellen van het ovarium (onder invloed van LH uit de hypofyse). De hypophyse-afgifte van FSH en LH wordt bevorderd door GnRh dat vanuit de hypothalamus (met pieken, op niet-continue wijze) door de portale vaten de hypofyse bereikt.

 

    • estron : wordt gevormd in het vetweefsel uit androsteendion...(dus hoe meer vet, hoe meer estron-vorming mogelijk).

        

Werking (estradiol) :

 

De stimulerende werking van estradiol komt in de folliculaire fase tot uiting : haar stijgende concentratie stimuleert de afgifte van LH, dat de ovulatie bevordert (progesteron dat in kleine hoeveelheden wordt afgescheiden in de periode onmiddellijk voor de ovulatie, zou hierbij een versterkende werking hebben...).

 

 

    • kleine hoeveelheden estradiol hebben een stimulerende invloed op de afgifte van de gonadotrope hormonen LH en FSH (positieve terugkoppeling).

 

    • hogere doseringen hebben een remmend effect (negatieve terugkoppeling).

 

         

Effecten van oestrogenen :

 

Op :

 

    • de vrouwelijke geslachtsorganen :

 

      • verantwoordelijk voor de veranderingen tijdens de puberteit

      • bevorderen de proliferatie van het endometrium (samen met progesteron) in de pre-ovulatoire cyclus, voor de implantatie van de bevruchte eicel (luteale fase)

 

    • het metabolisme :

 

      • bevorderen van de aanmaak van eiwitten en de opname van mineralen in het botweefsel

      • stimuleren het vrouwelijk immuunsysteem door versterking van de ontstekingsreactie tegen pathogene bacteriën

      • stimuleren de synthese van transporteiwitten

      • stimuleert de wondgenezing : in gevallen van weefseltrauma keert oestrogeen de gedifferentieerde cellen in dat specifieke weefsel terug naar een stamcelachtige toestand, om het beschadigde weefsel te herstellen

      • bevorderen de synthese van de intracellulaire progesteronreceptor

      • remmen de verhoogde botresorptie die optreedt na de menopauze (> osteoporose)

      • hebben een stimulerend effect op de vorming van stollingsfactoren (II, VII, IX, X) en op de concentratie van plasminogeen in het bloed, op de afname van de fibrinolytische activiteit van de vaatwand en op de afname van de concentratie van antitrombine III (zie ook : "Bloedstolling")

      • verhogen het aantal trombocyten in het bloed

      • verlagen de tolerantie voor glucose

      • verhogen de HDL-cholesterol-spiegel : minder kans op MI

      • ...

 

 

De oestrogeenspiegels fluctueren gedurende het leven van de vrouw :

 

    • rond de puberteit : verhoging van de oestrogeenspiegels : zij bereiden het vrouwelijk lichaam voor op conceptie, zwangerschap, bevalling, ... en beschermen tegelijkertijd het cardiovasculair systeem, de beenderen en de alertheid (geheugen, concentratie, over gevoelens kunnen praten).

 

 

 

De oestrogeenspiegels fluctueren gedurende de menstruele cyclus :

 

    • voor en tijdens de menstruaties : lage oestrogeenspiegels : humeurstoornissen, minder zin in seks, ...

 

    • op het moment van de ovulatie : oestrogeen piek : verbetering van de vorm, het "goed gevoel" en van het libido, ...

 

Oestrogenen en het vetweefsel

 

Hoe meer vetweefsel, hoe hoger de productie van oestrogenen in de vetweefsels. Oestrogenen werken echter niet enkel ter hoogte van de huid (zij maken haar zacht en glad) en op de slijmvliezen (welke zij helpt vochtig houden) maar ook op de behoefte aan liefde en goed leven. Dit verklaart de vlottere verwerking van de menopauze bij dikkere vrouwen : hun huid rimpelt minder snel en hun seksualiteit lijdt er minder onder.

 

 

         

Praktisch :

 

Hoe het oestrogeen-niveau verhogen ?

 

    • Voldoende bewegen : minstens 20' elke dag

    • Niet te mager zijn (anorexia nervosa!)

    • Roken, alcohol, geraffineerde suikers, geraffineerde producten, koffie, echte thee, ... : doen de oestrogeenproductie dalen

    • Suppletie met natuurlijke hormonen

      • isoflavonen (hop) : een goed biertje...

      • DHEA : 5mg/dag 's morgens

      • pregnenolon 2 à 5 mg/dag 's morgens

 

Goedaardige gezwellen (fibromen of leiomyoma) in de baarmoeder komen voor bij 20 à 30% van de vrouwen tegen dat ze 40 zijn, en bij 50% van alle vrouwen. Deze gezwellen komen meer voor tijdens de zwangerschap en minder tijdens de menopauze. Want baarmoederfibromen zijn gelinkt aan oestrogeen : bij vrouwen met baarmoederfibromen worden steeds verhoogde oestrogeenwaarden gemeten. Ook vrouwen met hyperthyroïdie kennen meer fibromen (waarschijnlijk omdat een overactieve hypofyse (voor de aanmaak van TSH) ook de aanmaak van geslachtshormonen gaat stimuleren). Oestrogeensuppletie is dus bij de meeste vrouwen te mijden!

 

 

Hoe het oestrogeen-niveau verlagen ?

 

Oestrogenen zijn vetoplosbare hormonen en moeten wateroplosbaar gemaakt om ze uit het lichaam te verwijderen en een normale hormoonbalans te handhaven. De verhouding tussen de oestrogeenmetabolieten (2-hydroxy-oestron/16-hydroxy-oestron) is een betrouwbare indicator van het hormonale evenwicht zowel bij de vrouw als bij de man. Deze verhouding beïnvloedt de gezondheid van specifieke weefsels zoals: borsten, endometrium, prostaat, enz. Ineffectieve verwijdering van deze metabolieten heeft gevolgen voor de gynaecologische weefsels.

 

    • Niet alle oestrogeen zijn slecht : oestradiol en oestron kunnen in bepaalde gevallen kankerverwekkend zijn, oestriol is dat niet. Integendeel, oestriol is zelfs anticarcinogeen, het gaat kankervorming tegen.

    • In een normaal gezond lichaam wordt het evenwicht tussen de verschillende oestrogeen-vormen precies gecontroleerd : de lever breekt oestrogeen immers af tot oestriol. Is de lever onvoldoende in staat oestrogeen effectief af te breken, dan kan de baarmoeder teveel gestimuleerd worden en kunnen fibromen ontstaan.

 

Anderzijds blijkt oestrogeenreductie effectief bij de behandeling van fibromen. Maar dat is niet gemakkelijk omdat oestrogeen een echt probleem is geworden : oestrogeen komt immers, met de urine van vrouwen (natuurlijke menstruatiecyclus, de pil, HST, ...), in het oppervlaktewater terecht en verder in de voedselketen. Ook komen meer en meer chemicaliën in het milieu terecht die de activiteit en de structuur van oestrogeen nabootsen.

 

Suppletie kan helpen :

 

      • Brassicaceae of kruisbloemigen (waaronder onze koolsoorten, broccoli, spruitjes, (...)) bevatten stoffen waarvan is aangetoond dat ze het oestrogeenmetabolisme kunnen ondersteunen door het teveel aan oestrogenen terug te dringen en het normale evenwicht tussen oestrogenen te herstellen. Het zijn vooral de stoffen indol-3-carbinol en di-indolmethaan (uit de hydrolyse van glucosinolaten) die de activiteit van het P450-enzym veranderen met hogere productie van de 2-hydroxy-oestrogenen en herstel van de oestrogeenverhouding tot gevolg.

 

      • Lijnzaadextract (Linum usitatissimum) bevat lignanen, een belangrijke groep van fyto-SERMS (selectieve oestrogeen modulatoren) die de activiteit van het aromatase-enzym afremmen. Het aromatase-enzym zet androgenen onomkeerbaar om in oestrogenen. Lijnzaad bevat tevens lignanen die het SHBG (sex-hormone binding globuline) stimuleren. SHBG bindt hormonen (vooral schadelijke hormoonmetabolieten) zodat ze hun activiteit niet kunnen uitoefenen.

 

      • bioflavonoïden met antioestrogene werking in : Dwergpalm (Serenoa repens), Vrouwenmantel (Alchemilla), Monnikenpeper (Vitex agnus castus) en Duizendblad (Achillea Millefolium)...

 

      • vitamine D remt de vorming van baarmoederfibromen door het uitschakelen van genen die betrokken zijn bij de vorming van fibromen. 

      • vitamine E : heeft een antagonistische relatie met oestrogeen, dat een belangrijke rol speelt bij veel chronische ziekten, waaronder bepaalde kankers. De tocoferolisomeren zijn ook matig sterke aromataseremmers.

 

 

Oestrogeen geïnduceerde tekorten

 

    • magnesium : oestrogenen werken magnesiumtekort in de hand (magnesium is nodig voor de activatie van alle vitaminen van de B-groep)

    • foliumzuur : oestrogenen remmen de opname van foliumzuur (vit B9)

 

 

Tekorten geïnduceerd door oestrogeenafbraak

 

    • vitamine B6-tekort : wordt versterkt door Mg-tekort, door schildklierhormonen, corticosteroïden, antidepressiva en alcohol.

      • een vit B6-tekort leidt tot

        • asthenie, en overmatige prikkelbaarheid, angst, spasmen en paresthesieën, water- en zoutretentie, verhoogde homocysteïnemie, wat trombose en bepaalde depressies in de hand werkt... (zoals bij Mg-tekort)

        • een verminderde serotonineproductie (---> drang naar suiker, prikkelbaarheid, angst en neiging tot depressie)

        • een ontoereikende dopaminesynthese (---> verhoging Prolactine (PRL)-synthese ---> pijn in de borsten) (zoals bij Mg-tekort)

 

      • hoge dosissen vit B6 oefenen een antagonistische werking uit op de oestrogeenreceptoren (daarom indicatie van vit B6 bij premenstrueel syndroom)

 

    • vitamine B3 en PP-tekort :

      • een vit B3-tekort leidt tot :

        • verwardheid, schizofrenie, lichtgevoeligheid, stomatitis, glossitis, vormloze en onwelriekende ontlasting

        • een verminderde productie van serotonine

---> Gezonde darmflora kunnen vitamine B3 en B6 aanmaken.

    • molybdeen-tekort :

      • een tekort werkt pijn in de borsten en premenstruele acne in de hand, maar ook tandcariës.

 

Voedingstoffen die een invloed uitoefenen op de oestrogeenproductie bij de postmenopauzale vrouw :

    • vitamine B9 (foliumzuur) en PABA (para-aminobenzoëzuur) : verhogen de oestrogeenproductie in de bijnieren

    • vitamine B5 (pantotheenzuur) en B3 (niacine) zijn cofactoren in de oestrogeensynthese

    • magnesium : hogere dosissen magnesium, dat net zoals oestrogenen de productie van het parathormoon afremt, kunnen helpen bij het voorkomen van osteoporose na de menopauze

    • borium (boor) : borium vermindert de renale uitscheiding van calcium en magnesium en doet de niveaus van oestradiol en testosteron in het bloed stijgen (oestrogeen booster-activiteit)

    • gamma-linoleenzuur (GLA, omega6) in de voeding : is de basis voor het aanmaken van hormonen

    • di-indol-methaan (in broccoli, kolen, spruiten, ...) : verhogen de gunstige 2-hydroxy-oestrogenen en verlagen de ongunstige 16-hydroxy-oestrogenen.

 

 

 

 

 

 ZOELHO (c) 2006 - 2024, Paul Van Herzele PharmD        Laatste versie : 17-mrt-24                     

DisclaimerDisclaimer

 

De lezer dient steeds in acht te houden dat de beschreven curatieve eigenschappen in geen enkel geval het medisch advies vervangen, welke steeds onmisbaar is bij het stellen van een diagnose en bij bepaling van de ernst van de aandoening. Wel wordt de gebruiker gestimuleerd beslissingen met betrekking tot zijn gezondheid te nemen, op basis van eigen research, steeds in samenspraak met een professionele gezondheidswerker.

 

In alle gevallen valt het gebruik van dit programma enkel onder de controle, het beheer, de risico's en de verantwoordelijkheden van de gebruiker.