Menopauze
Laatste bijwerking : 2024-07-09
De menopauze is slechts één enkele dag : de eerste dag van de laatste menstruatie in het leven van een vrouw en is het gevolg van een uitputting van de voorraad follikels in de eierstokken. En die produceren oestrogenen en progesteron. De enige overblijvende bron van geslachtshormonen zijn dan de bijnieren. Alleszins zal het uitvallen van de productie in de eierstokken zorgen voor een sterke terugval in de hormonenproductie.
De hormoonproductie bij vrouwen is afhankelijk van de cellen die zich op de eicellen bevinden. Rond de leeftijd van 51 jaar zijn die eicellen opgebruikt en vallen de cellen die rond de eicel zitten dan ook weg.
De menopauzale overgang wordt ingeluid door het onderbreken van de menstruatiecycli (perimenopauze). Dit onderbreken kan plots optreden, doch meestal wordt het voorafgegaan door een periode met onregelmatige menstruatiecycli (premenopauze of permenopauze). Daarna begint de postmenopauze. De perimenopauze loopt officieel tot 12 maanden erna omdat je dan pas weet of die bloeding effectief de laatste was. De effecten van de perimenopauze kunnen echter veel langer aanhouden dan een jaar na de laatste menstruatie...
Het behelst een fysiologische stap die zich, statistisch gezien, voordoet op de leeftijd van gemiddeld 50 jaar. De menopauze is dus geen ziekte maar een te beleven moment in het leven van elke vrouw, een perfect natuurlijk verschijnsel. Het gaat hier wel degelijk over een aanpassingsreactie wel bekend in de evolutionaire geneeskunde. De moeder zou immers haar productie stopzetten om deze van haar dochters te bevoordelen ; studies tonen aan dat dochters die nog hun moeder hebben meer kinderen op de wereld brengen...
De overgangsperiode begint lang voor de menopauze, maar eigenlijk is dat heel logisch. De puberteit loopt ook over enkel jaren. De menopauze is dus eigenlijk een omgekeerde pubertijd : in de pubertijd gaat het jonge meisje van onvruchtbaar naar vruchtbaar, in de menopauze gaat de vrouw van vruchtbaar naar onvruchtbaar. Beide momenten worden gekenmerkt door sterke hormoonvariaties.
De perimenopauze is dus geen ziekte, maar een perfect natuurlijk fenomeen en heeft ook geen vastgepind einde, maar stopt wanneer het lichaam opnieuw een nieuwe hormonale balans heeft gevonden.
Overzicht inhoud :
Hormonaal evenwicht (vruchtbare periode)
Hormonale evolutie tijdens de menopauze-periode
Hoe het oestrogeen-niveau verhogen ?
Hormoon Substitutie Therapie (HST)
Inhoud :
Het hormonaal evenwicht (vruchtbare periode) :
De cyclus komt overeen met variaties van het hormonaal evenwicht : de eierstokken produceren oestrogenen en progesteron (anti-oestrogeen).
De voordelen die dit hormonaal evenwicht opleveren hebben betrekking op :
-
-
de oestrogenen :
-
-
bescherming van de uterus (baarmoeder) en de vagina
-
bescherming van het hart en de bloedvaten
-
behoud van het botkapitaal
-
bescherming van de soepelheid van huid en haren
-
effecten op de borsten
-
effecten op de gemoedstoestand
-
-
-
-
progesteron :
-
-
regelmaat van de cyclus
-
innesteling van bevruchte eicel
-
-
Vrouwen hebben ongeveer 10 jaar later dan mannen last van cardiovasculaire aandoeningen. Het is mogelijk dat de oestrogenen een positief effect hebben op de vaatwand. Verschillen in levensstijl tussen mannen en vrouwen zouden ook een rol spelen. Anderzijds zijn vrouwen ook dikwijls ondervertegenwoordigd bij grote klinische testen.
Het takotsubosyndroom of gebrokenhartsyndroom is iets bijzonders en komt bijna uitsluitend voor bij vrouwen in de menopauze. Door een zeer stressvolle situatie, zoals een hevig conflict of het verlies van een geliefde, wordt door een enorme opstoot van adrenaline de bloedvoorziening naar het hart op het niveau van de microscopische adertjes zodanig verstoord dat het hart hetzelfde doet als bij een hartinfarct. We weten niet goed waarom het vrouwenhart zo veel gevoeliger is voor emotionele stress. Een hypothese is dat de oestrogeenproductie, die het hart beschermt, na de leeftijd van 50 jaar almaar meer stilvalt en haar beschermende effect verliest.
Alhoewel testosteron vooral als een mannelijk hormoon wordt aanzien (verantwoordelijk voor beharing, spieren, vechtlust en lust), is dit hormoon ook essentieel bij vrouwen. Bij hen beschermt testosteron de hersenen, spieren, beenderen en hart. Daarnaast zorgt testosteron ook voor het sensuele aantrekking...
-
-
het merendeel van de testosteronproductie heeft plaats in de eierstokken (tijdens de vruchtbare periode), maar een klein gedeelte wordt ook direct ter plaatse aangemaakt in de weefsels.
-
de ovariële testosteronproductie stopt op een natuurlijke wijze bij de menopauze. Tekorten aan testosteron kunnen op dat moment bij veel vrouwen optreden.
-
dit gaat gepaard met onaangename symptomen :
-
-
spieren, beenderen en hart verliezen hun bescherming met als gevolg verlies van spier- en beenmassa (testosteron is een anabool hormoon). Ook de huid verliest stilaan haar elasticiteit, wat goed te zien is onder de armen nadat het spierweefsel is.
-
thv de hersenen : verlies van ruimtelijk inzicht, minder goed geheugen, lagere leercapaciteit en hoger risico op dementie...
-
een stijging van het cholesterolgehalte en van het gewicht.
-
...
-
-
Hormonale evolutie tijdens de menopauze-periode :
De evolutie van de hormoongehalten gedurende de 3 stadia van de menopauze :
|
Premenopauze |
Menopauze |
Postmenopauze |
|
|
|
|
|
FSH : ↑ |
FSH : ↑ ↑ |
FSH : ↑ ↑ ↑ |
|
LH : normaal |
LH : ↑ |
LH : ↑ ↑ |
|
|
|
|
|
Oestrogenen : normaal |
Oestrogenen : ↓ |
Oestrogenen : ↓ ↓ |
|
* E1 (oestron) : normaal |
* E1 (oestron) : ↓ |
* E1 (oestron) : ↓ ↓ |
|
* E2 (oestradiol) : E1 ◄ E2 |
* E2 (oestradiol) : E1 ◄ E2 |
* E2 (oestradiol) : E1 ► E2 |
|
|
|
|
|
Progesteron : ↓ |
Progesteron : ↓ |
Progesteron : 0 |
|
|
|
|
|
|
Testosteron : ↓ |
|
|
|
|
|
De meeste van de specifieke symptomen, vooral fysische,
-
-
gedurende de premenopauze, zijn het gevolg van een progesteron-tekort
-
gedurende de menopauze, zijn het gevolg van een oestrogeen- en progesterontekort
-
gedurende de postmenopauze, zijn het gevolg van een uitgesproken oestrogeen-tekort
-
Symptomen :
De menopauze is dus niet echt een ziekte maar een nieuwe hormonale situatie welke gepaard gaat met verscheidene aanpassingsproblemen.
Waarschijnlijk meer het gevolg van progesteron-tekort dan van oestrogeentekort.
Premenopauze (tekort aan progesteron)
-
-
onregelmatige (kortere) cycli
-
overvloedige regels
-
spanning in de borsten
-
...
-
Menopauze (tekort aan oestrogenen én progesteron)
-
-
warmteopwellingen
-
stemmingsstoornissen, concentratie-problemen, memorisatie stoornissen
-
prikkelbaarheid, slapeloosheid
-
hoofdpijnen
-
urineverlies, verhoogde gevoeligheid voor vaginale en blaasinfecties
-
libidoveranderingen
-
...
-
tekenen van vermannelijking
-
-
haarverlies
-
gewichtstoename
-
seborree (vette huid)
-
vetophoping thv het abdomen
-
verstoring van het cholesterolmetabolisme
-
...
-
-
Postmenopauze (uitgesproken tekort aan oestrogenen)
-
-
urogenitale atrofie
-
vaginale droogte en de hieruit voortvloeiende seksuele stoornissen
-
huidatrofie
-
cardiovasculaire stoornissen
-
osteoporose (hoe erger de warmteopwellingen, hoe lager de botdichtheid
) -
...
-
tekenen van vermannelijking
-
-
haarverlies
-
gewichtstoename
-
seborree (vette huid)
-
haargroei op het gelaat (mannelijke beharing)
-
vetophoping thv het abdomen
-
verstoring van het cholesterolmetabolisme
-
...
-
-
De geleidelijke afname van oestrogeenspiegels tijdens de menopauze leidt tot een daling van de activiteit van fibroblasten van het vaginale slijmvlies, wat een vermindering van de hoeveelheid collageen veroorzaakt. Collageen ondersteunt het behoud van het epitheel en zorgt voor de juiste biocenose van de vagina. Het klinische gevolg is het gladder worden van de vaginale plooien en het dunner worden van het epitheel.
Verdunning van het epitheel met een daling van het aantal glycogeenrijke cellen in de oppervlakkige laag van de vagina leidt tot veranderingen in de vaginale flora, waaronder een afname van de populatie lactobacillen. Bovendien leidt dit proces tot een verandering in de statica van de bekkenorganen, vaak in combinatie met symptomen van urine-incontinentie.
Door het uitvallen van de normale oestrogeenproductie verhoogt het risico op osteoporose, cardiovasculaire aandoeningen en kanker. Anderzijds ging men er vroeger van uit dat de afname van het oestrogeen tijdens de menopauze oorzaak kon zijn van een cognitieve achteruitgang bij ouder wordende vrouwen. Klinische studies konden echter geen verbetering van de cognitieve functies aantonen na oestrogeentherapie. Hoge oestrogeenspiegels na de menopauze kunnen een toegenomen risico op dementie (vasculaire dementie, Alzheimer) voorspellen, vooral bij vrouwen met diabetes, zo toont onderzoek aan .
Ook mentaal heeft de menopauze gevolgen. Het schommelen van het oestrogeengehalte zorgt soms voor vermoeidheid, prikkelbaarheid, neerslachtige en zelfs depressieve gevoelens. En er is ook een wisselwerking tussen alle klachten. Opvliegers die je slaap verstoren zorgen voor vermoeidheid en een kort lontje, je taille en vruchtbaarheid die verdwijnen doen je nadenken over je vrouwelijkheid.
Noot :
Wanneer de endogene productie van progesteron in de premenopauze/menopauze niet voldoende verbetert met schildkliersupplementen en wanneer de overheersende oestrogenen teveel problemen veroorzaken (opzwellen, gewichtstoename, humeurstoornissen, opvliegers...), dan kan het transdermaal gebruik van progesteron (als natuurlijke vorm van plantaardige oorsprong met antioestrogene effecten) een oplossing betekenen. In één onderzoek verbeterde suppletie met progesteron het nachtelijk zweten en de slaapkwaliteit bij vrouwen in de perimenopauze aanzienlijk .
Wanneer de endogene productie van oestrogenen in de menopauze/postmenopauze ook uitgesproken gaat dalen, kunnen supplementen met fyto-oestrogenen helpen.
Het vroegtijdig optreden of/en de intensiteit van de symptomen gelinkt aan de menopauze wordt sterk beïnvloed door de schildklierfunctie. Er bestaat immers een uitgesproken chemische dialoog tussen de uterus en de schildklier. Enerzijds zal een hysterectomie bij vrouwen die hevig lijden onder deze symptomen soelaas brengen maar anderzijds zou het in veel gevallen volstaan de schildklierfunctie te behandelen. Elke ingreep op dit niveau (hysterectomie, sterilisatie, zwangerschapsonderbreking, dilatatie en curettage) schaadt tenandere de schildklierfunctie.
Bij oudere vrouwen - zoals bij alle oudere proefpersonen - kan een ijzertekort het gevolg zijn van slechte voeding, chronische ziekte (kanker, reumatologische aandoeningen, schildklierafwijkingen, chronische nierziekte, enzovoort), medicatie of een veranderde hematopoëse. Verminderd libido, gevoeligheid van de genitaliën, opwinding en lubricatie zijn veel voorkomende verschijnselen in de postmenopauze. Er zijn geen onderzoeken om te zeggen in welke mate deze problemen worden verergerd door ijzertekort.
Vroegtijdige menopauze kan ook optreden onder invloed van endocriene verstoorders . Sommige (fyto-oestrogenen, PCB, pesticiden, dioxines, furanen, ftalaten...) vertonen een hormoon-like activiteit en kunnen de normale functies in het organisme verstoren. Vooral de ftalaten (in plastics) werden geassocieerd aan vroegtijdige menopauze (-3.7 à -3.8 jaren).
Het verkiezen van verse voedingsmiddelen, die geen enkele behandeling ondergingen en niet in contact kwamen met verpakkingsmaterialen, zal het contact met endocriene verstoorders zeker beperken.
Adviezen :
-
-
algemeen :
-
-
pantotheenzuur (vit B5), vitamine C : zijn betrokken bij de adaptieve veranderingen in het lichaam
-
Mg : een tekort veroorzaakt :
-
-
een vermindere desactivering van oestrogenen in de lever (glucuronconjugatie zie : "Ontgifting") ;
-
een verminderde conversie van DGLA naar _span style=_font-size: 11pt; color: #000000; font-weight: normal;">PGE</span>1, wat de gevoeligheid van de perifere oestrogeenreceptoren verhoogt ;
-
een verlaagde fosforylatie van de vitaminen van de B-groep in actieve vitaminen B, wat de synthese van PGE1 negatief beïnvloedt ;
-
een verminderde glucosetolerantie, de oorzaak van suikerverslaving door hypoglykemie met verhoogd verlies van magnesium ;
-
een verhoging van de productie van aldosteron, wat leidt tot water- en natriumretentie en tot een verhoogd verlies van magnesium via de nieren ;
-
een verlaging van de dopamine-spiegels in de hersenen, wat de bloedspiegel van Prolactine verhoogd en hierdoor pijn in de borsten ;
-
daarnaast Mg oefent ook een relaxerende invloed uit ;
-
-
vitamine B6 : een tekort verergert de symptomen ; vitamine B6
-
-
is onmisbaar voor het metabolisme van aminozuren (homocysteïne!) en de vorming van hemoglobine
-
speelt een preventieve rol in de ontwikkeling van borstkanker
-
vergemakkelijkt de omzetting van dopa in dopamine
-
komt tussen bij de productie van serotonine en van GABA (kalmerende neurotransmitter)
-
beïnvloedt het oestrogeenkatabolisme : een tekort aan vit B6 zal de oestrogeenafbraak verstoren
-
helpt magnesium in de cel blijven
-
is betrokken bij het suikermetabolisme
-
...
-
-
vitamine D : speelt een rol in
-
-
de primaire kankerpreventie (borst, huid, longen, eierstokken...)
-
de eliminatie van steroïden en xenobiotica
-
de ontwikkeling van : overgewicht, obesitas, metaboolsyndroom...
-
de ontwikkeling van hartproblemen : lage vit D-waarden zijn in verband gebracht met het ontstaan van belangrijke hartstoornissen
-
het beenbeheer : vit D + calcium verlaagt het fractuurrisico (700-1200mg/d EMAS
) -
...
-
-
-
helpt het cognitief verval vertragen
-
speelt een essentiële rol in het metabolisme van homocysteïne (samen met vit B6 en B12 : methylcyclus)
-
is cofactor bij de aanmaak van dopamine
-
...
-
-
-
speelt een essentiële rol in het metabolisme van homocysteïne
-
werkt bij de menopauze preventief tegen het verval van cognitieve functies
-
werkt preventief tegen bepaalde kankers waaronder darmkanker
-
heeft een weldoende invloed op het beenmetabolisme et op het suiker- en vetmetabolisme
-
...
-
-
CoQ10 :
-
-
vormt een van de sleutels tegen veroudering
-
is betrokken bij de mitochondriale energieproductie
-
is een sterke vetoplosbare antioxidant, vooral cardiovasculair
-
speelt een rol in de preventie van, borstkanker en is nuttig voor patiënten behandeld met tamoxifen of samen met chemotherapeutica
-
...
-
-
-
-
-
yoga stimuleert de oestrogeenproductie in het lichaam : via oefeningen en versterkt door ademhalingstechnieken
-
-
-
evenwichtig voedingspatroon volgens de voedingsdriehoek
-
-
-
elke dag bewegen beïnvloedt zeer gunstig het hele steroïd- en het botmetabolisme
-
-
-
osteoporose : een boorsupplement (B) ter preventie van osteoporose :
-
-
boor helpt cholesterol omzetten in de actieve vorm van vitamine D3, essentieel voor de calciumabsorptie in de darm
-
boor helpt het organisme zelf oestrogeen aan te maken
-
-
De meeste vrouwen in de menopauze vertonen hoge gehaltes aan 25-OH-cholecalciferol tegenover lage niveaus aan 1,25-diOH-cholecalciferol, door tekorten aan oestrogenen, Mg en B.
Boor beperkt ook het calciumverlies tijdens de menopauze door de oestrogeenactiviteit te verhogen!
-
-
warmteopwellingen :
-
-
vermijd gekruide eetwaren, warme dranken, alcohol of coffeïne
-
vermijd zoveel mogelijk stress of sterke emoties
-
-
-
-
-
vitamine E kan de warmteflushes en het overmatig zweten sterk reduceren of voorkomen (oestrogeen effect)
-
vitamine B9 (foliumzuur) : zou de verhoogde aanmaak van noradrenaline in de hersenen tegengaan bij vrouwen met opvliegers
. -
Salie essentiële olie met honing in wat heet water voor bedtijd
-
Salie tinctuur
-
bioflavonoïden
-
lijnzaad : rijk aan lignanen, omega3-vetzuren en vezels
-
Cimicifuga racemosa (Zilverkaars) : waarschijnlijk dankzij haar "Selective Estrogen Receptor Modulator" (SERM) eigenschappen (ook bij vrouwen in de menopauze en in behandeling voor een oestrogeenafhankelijk borstcarcinoom); ook rijk aan lignanen
-
-
-
-
vaginale droogte : gebruik een glijmiddel, vit E vaginale caps.
-
Enige graad van VVA (vulvovaginale atrofie) is onvermijdelijk met de ouderdom. De symptomen van VVA kunnen bestaan uit droogheid, vulvaire irritatie, een brandend gevoel, dysurie, dyspareunie, en vaginale afscheiding. De eerstelijnsbehandelingen moeten bestaan uit vrij verkrijgbare vaginale glijmiddelen en bevochtigende middelen, alsook regelmatige seksuele activiteit met een partner, een hulpmiddel, of solo .
-
-
libidodaling :
-
-
letten op de thyroïdfunctie, eventuele candida-infecties, allergie...
-
helpen met planten : Ginseng, Selder (kop), Gember + Rozemarijn, Maca...
-
wat fysische activiteit (stappen, fietsen, zwemmen...) : heeft een positief effect op het lichaamsgewicht, het eigenbeeld en op de testosteron-waarden
-
-
-
-
fyto-oestrogenen :
-
-
-
-
de wortels van wilde yam (igname, Dioscorea vollosa), een plant uit Mexico, zijn rijk aan diosgenine (gedoseerd aan minstens 16%), een stof die wordt beschouwd als voorloper van progesteron en DHEA (beiden anti-oestrogenen). Vandaar het gebruik ervan tegen vroegtijdig verouderen. Tegenover hormonale substitutie hebben precursoren het voordeel het organisme te keuze te laten in het al dan niet aanmaken van het nodige hormoon, volgens zijn eigen behoeften (zie verder) ;
-
Kuisboom (Agnus castus), Citroenmelisse : vertoont een progestagene werking door inwerking op de hypofyse ;
-
Rabarber : lage dosering anders diarree ;
-
Soja (bonen), Lijn (zaad), Rode klaver (kiemen), Hop (extract met minstens 100µg hopeïne/dag) : vertonen een oestrogeen-activiteit ;
-
-
bevatten isoflavonoïden zoals ipriflavon (fyto-oestrogenen die in competitie treden met natuurlijke oestrogenen) :
-
-
behoud van de beenmassa van dezelfde grote orde als met HST
-
vermindering van de warmteopwellingen
-
vermindering van het cardiovasculair risico
-
verbeteren van de slaapkwaliteit
-
-
isoflavonoïden in soja bv. moeten eerst door enzymen in de darm omgevormd worden in 2 actieve componenten, genisteïne en daïdzeïne ; voedingssupplementen (maar niet de voedingsmiddelen op basis van soja) bevatten zo isoflavonoïden onder een gemakkelijk door de darmwand absorbeerbare vorm : de aglyconen-vorm zoals deze voorkomt in gefermenteerde soja derivaten zoals tofu en sojasaus.
-
-
-
Opgelet :
-
-
-
-
vermijd het gelijktijdig gebruik van fyto-oestrogenen en tamoxifen (anti-oestrogeen) : het positief effect van deze laatste wordt teniet gedaan.
-
vermijd het gelijktijdig gebruik van fyto-oestrogenen met levothyroxine : de darmabsorptie van dit thyroïdhormoon wordt verlaagd (een interval van minstens 3 uren respecteren).
-
fyto-oestrogenen vertonen een oestrogene activiteit, wat risico's inhoudt : gevallen van endometrium-hyperplasie werden gemeld bij langdurig gebruik.
-
-
-
-
-
nuttige planten zonder oestrogene werking :
-
-
-
-
Cimicifuga racemosa (Zilverkaars) : verzacht de warmteopwellingen ZONDER oestrogene activiteit thv de baarmoeder en het borstweefsel ;
-
Teunisbloemolie (rijk aan GLA) : bij vrouwen met PMS schijnt de omvorming van vetzuren in GLA verstoord, door een dysfunctie van het enzyme delta-6-desaturase. Hierdoor ontstaat een tekort aan het prostaglandine PGE1, onmisbaar voor de regulatie en het evenwicht bij de vrouw ;
-
Borago officinalis (Bernagie) : helpt de veroudering van de huid, haaruitval te bestrijden en beschermt de nagels ;
-
Ginkgo biloba : tegen veroudering, in stand houden van het geheugen ;
-
Passiebloem, Duivekervel, Valeriaan ... : helpen ontspannen en beter slapen... ;
-
-
-
-
nuttige planten met parasympatholytische effect :
-
-
-
-
Salvia officinalis (Salie) : tegn het zweten, bedarend op warmte-centrum, zeer licht oestrogeen ;
-
Cupressus sempervirens (Cipres) : heeft een uitgesproken vaatvernauwende werking en is vooral nuttig bij vaat- en veneuze stuwing ;
-
Ballota nigra (Stinkende balotte) : zeer nuttig bij zenuwspanning verbonden aan de menopauze door de spasmolytische activiteit ;
-
-
Hoe het oestrogeen-niveau verhogen ?
-
-
alle dagen bewegen (20') ;
-
-
-
niet te mager zijn (zeker rond de bijnieren...) ;
-
-
-
oestrogeen-aanmaak rond de bijnieren verhogen tijdens de menopauze door :
-
-
-
-
foliumzuur (B9) en PABA : verhogen de oestrogeenproductie in de bijnieren
-
panthoteenzuur (B5) en niacine (B3) zijn nodig voor de productie van oestrogeen
-
GLA in evening primrose oil of teunisbloemolie (Onagra biennis)
-
bioflavonoïden (groenten) : 1200mg/d, samen met vit C
-
di-indolylmethaan in kolen, broccoli... verhogen het gunstige 2-OH-oestrogeen en verlagen het slechte 16-OH-oestrogeen
-
boor (3 mg/d) : bezit een natuurlijke oestrogeen "booster" activiteit
-
Ginseng droge wortel : 400-600mg/dag
-
bijenpollen en koninginnengeleikuur : 300mg/dag
&
-
-
Noot : roken, alcohol, suiker, koffie, thee doen de oestrogeenproductie dalen.
HormoonSubstitutieTherapieën (HST) :
Hormoonsubstitutietherapie is vooral nuttig voor het verminderen van warmteopwellingen en het zweten 's nachts (en dus beter slaapt, meer energie hebt overdag en minder prikkelbaar bent). Het enige preventieve voordeel van hormmoontherapie is een verminderde kans op osteoporotische breuken. Hiervoor bestaan echter andere geneesmiddelen. Hormonen zijn hiervoor geen eerstekeuzebehandeling.
Synthetische Hormoonsubstitutietherapie : op medisch voorschrift.
-
-
Synthetische HST combineert meestal een oestrogeen met "natuurlijk" progesteron, als bescherming tegen de ontwikkeling van endometriumkanker. Oestrogenen alleen worden gegeven aan vrouwen in de menopauze die hysterectomie (verwijderen van de baarmoeder) ondergingen, daar het risico op endometriumkanker hier niet meer bestaat.
-
-
-
Deze behandeling is enkel voor vrouwen in de menopauze wiens levenskwaliteit erg te lijden heeft onder steeds terugkerende ernstige warmteopwellingen, storende huidproblemen (vaginale droogte...), stemming- en slaapstoringen... Zij moeten worden ingelicht over de mogelijke risico's die deze HST met zich meebrengt (borstkanker, cardiovasculaire aandoeningen zoals veneuze trombose (flebitis), longembolie, CVA, MI, nierstenen...)
. In de jaren '90 dacht men dat supplementen hormonen vrouwen in de menopauze beschermden tegen cardiovasculair lijden, beroerte of borstkanker. Sedert de WHI-study (Women's Health Initiative) weten we dat hormoonsuppletie om het tekort aan deze hormonen rond de menopauze op te vangen hen niet preventief beschermt eenmaal hun lichaam ze niet meer zelf aanmaakt.
-
Bio-identieke hormonen worden ook wel eens natuurlijke hormonen genoemd. Ze hebben exact dezelfde chemische structuur als onze eigen hormonen. Ze hebben weliswaar een natuurlijke basis, maar worden gemaakt in het lab, met chemische processen. De basis zijn oestrogeenachtige stoffen uit plantaardige bronnen, zoals soja en wilde yam. Die stoffen worden daaruit gehaald, en vervolgens chemisch bewerkt om er estradiol (een oestrogeen) en progesteron van te maken. Bio-identieke hormonen zouden minder risico’s inhouden dan de ‘klassieke’ hormoontherapie.
Natuurlijke Hormoonsubstitutietherapie : steeds onder medisch toezicht.
-
-
Fyto-oestrogenen (isoflavonen, lignanen, coumestanen) in rode klaver, salie, hop...
-
DHEA (een voorloper van testosteron, oestrogenen en progesteron) : 5mg/dag 's morgens.
-
of
-
-
Natuurlijk pregnenolon (precursor van progesteron) gewonnen uit wilde yam (Dioscorea opposita/villosa), 2 à 5mg/dosis verwerkt in een crème 's morgens aanbrengen (omdat de actieve bestanddelen in yam gedeeltelijk worden vernietigd door het maagzuur) : het lichaam beslist welke route wordt gevolgd (zie : "Steroïdhormonen") ; pregnenolon werkt in op de hersenfuncties, het geheugen, het denkvermogen en het humeur en bezit anti-inflammatoire eigenschappen.
-
-
-
Natuurlijk oestriol (in monotherapie na hysterectomie (verwijdering van de baarmoeder)).
-
Niet-Hormonale therapie :
* Fezolinetant, een nieuw niet-hormonaal middel dat de neurokinine 3-receptor blokkeert ter hoogte van de hypothalamus, gebruikt bij de behandeling van matige tot ernstige vasomotorische symptomen (opvliegers). Rekening houdend met de beperkte gegevens lijkt fezolitant voorlopig een werkzaam alternatief voor hormonale substitutie bij vrouwen die veel klachten hebben maar het veiligheidsprofiel moet gezien de signalen nauwlettend opgevolgd worden en voorzorgsmaatregelen moeten gerespecteerd worden .
* Elinzanetant: de resultaten, gepubliceerd in het Journal of the American Medical Association, laten een significante vermindering zien in de frequentie en intensiteit van opvliegers, evenals een verbetering in slaap en kwaliteit van leven voor vrouwen in de menopauze. Elinzanetant verminderde de frequentie van vasomotorische symptomen (VMS) na 4 weken behandeling met meer dan 50% (vergeleken met 30 tot 35% met placebo) en na 12 weken met meer dan 65% (vergeleken met 40 tot 45% met placebo). De werkzaamheid bleef gehandhaafd, met meer dan 80% van de deelnemers in de elinzanetant-groep die na 26 weken behandeling ten minste 50% minder VMS hadden . Elinzanetant werkt door zich rechtstreeks te richten op de neuronen die verantwoordelijk zijn voor het reguleren van de lichaamstemperatuur. Bayer is in afwachting van een vergunning voor het in de handel brengen (2024).
Praktisch :
Het is niet door hormonen te slikken dat alle klachten zullen verdwijnen. Echt beterschap komt er pas als je ook je levensstijl aanpast. Want je gelukshormonen (oxytocine, dopamine, serotonone... : hormonen die nog wel in je lichaam aanwezig zijn) haal je uit dingen als lopen, fietsen, buiten komen, vrijen. Eigenlijk alles wat stress kan reduceren. Ook gezonde voeding is belangrijk.
Overweeg anti-inflammatoire voeding, of voeding die stabiliserend werkt op de suikerspiegels. Vrouwen in de menopauze vermijden het best snelle koolhydraten uit brood, aardappelen en pasta. Die verhogen het risico op insulineresistentie, wat leidt tot gewichtstoename. Omdat het vrouwelijke oestrogeen wegvalt in de menopauze, verhoogt het risico op insulineresistentie nog meer. Haal je koolhydraten vooral uit groenten, noten, zaden en pitten. Eet meer vezels, voldoende eiwitten en kies voor de juiste vetten uit olijf- en lijnzaadolie in plaats van transvetten uit ultrabewerkte voeding. Peulvruchten bevatten dan weer fyto-oestrogenen (plantaardige stoffen die lijken op onze lichaamseigen oestrogenen, nvdr) die het oestrogeentekort kunnen opvangen – op voorwaarde dat je darmmicrobioom voldoende in staat is om die stoffen te verwerken.
Eet meer koud voedsel. Let op met alcohol, suiker en koffie, want die kunnen opvliegers triggeren.
Vrouwen in de menopauze kunnen te rade gaan bij een menopauzeconsulent, zoals vrouwen in verwachting de hulp krijgen van erkende vroedvrouwen. Je kan ook er voor kiezen om je spiraal te behouden, aangezien een spiraal ook kan helpen bij het verlichten van menopauzale klachten.
Hormoonyoga : specifieke yoga-oefeningen hebben een gunstig effect op (pre)menopauzeklachten, PMS, verminderde vruchtbaarheid, onregelmatige cyclus, libido, trage schildklier, cysten, enz. Omdat de set àlle hormonale klieren beïnvloedt. Hormoonyoga is dus voor vrouwen van alle leeftijden. De set bestaat uit een aantal vaste houdingen samen met dynamische ademhalings- en visualisatietechnieken. Hij herstelt de hormoonbalans in je lichaam en houdt de hormoonproductie op peil (Dinah Rodrigues-methode).
Fyto-oestrogenen zitten ook in groenten zoals wortel, venkel, look, luzerne... in fruit zoals : appel, peer, kers, bosbes, veenbes, abrikoos... en in granen zoals : tarwe, gerst, hop, zemelen, haver, rogge...
Algemeen menopauzale klachten : Venkel essentiële olie
Specifieke indicaties :
indien de vrouw last heeft van :
-
-
opgezette buik :
-
-
kruiden : Jeneverbes, Paardenbloem, Sabal, Brandnetel, Moerasspirea (Omkruid)
-
etherische oliën : Pepermunt (buik inwrijven)
-
-
-
-
opvliegers :
-
-
kruiden : Maretak, Teunisbloem, Bernagie, St-Janskruid
-
etherische oliën verdampen : ---
-
-
-
-
hoofdpijn :
-
-
kruiden : Rozemarijn, Salie, Rosa canina
-
etherische oliën verdampen : Lavendel
-
-
-
-
duizelingen :
-
-
kruiden : Ginkgo biloba, Melisse, Kamille, Herderstasje
-
oligo-elementen : Mn
-
etherische oliën verdampen :Lavendel, Basilicum
-
-
-
-
zenuwachtigheid et prikkelbaarheid :
-
-
kruiden : Linde, Melisse, Passiebloem
-
etherische oliën verdampen :Lavendel, Tijm
-
-
-
-
depressieve gevoelens, vermoeidheid, geheugenstoornissen (premenopauze) :
-
-
kruiden : Ginseng, Hop, Salie, Ginkgo biloba, Cimicifuga, Eleutherococcus, Haver, Rozemarijn
-
oligo-elementen : ---
-
etherische oliën verdampen : ---
-
-
-
-
bloedingen (bloedstelpend) :
-
-
kruiden : Hamamelis, Brandnetel, Herderstasje, Mariadistel
-
oligo-elementen : ---
-
etherische oliën verdampen : ---
-
-
-
-
bloedingen (uitblijven) :
-
-
kruiden : Ginkgo biloba, Ginseng, Haver, Eleutherococcus
-
etherische oliën verdampen : ---
-
-
-
-
pijnlijke spanning in de borsten :
-
-
kruiden : Agnus castus, Vrouwenmantel (fyto-progesteron effect)
-
oligo-elementen : ---
-
etherische oliën verdampen : ----
-
-
-
-
vaginale droogte :
-
-
kruiden : Agnus castus, Vrouwenmantel (fyto-progesteron effect), Duindoornbes (omega7)
-
oligo-elementen : ----
-
etherische oliën verdampen : ---
-
-
