Het zuur-base profiel
Laatste bijwerking : 2021.11.19
Ongeacht het niveau van leven dat we observeren, het is steeds de resultante van de eeuwige strijd tussen 2 tegengestelde krachten, steeds opponenten maar ook steeds complementair aan mekaar, die constant trachten de evenwichtsstaat te herstellen.
Een organisme in goede gezondheid is steeds op zoek naar het "ideale" evenwicht, maar dat wordt nooit langdurig bereikt, omdat een constant dynamisme onvermijdelijk het leven kleurt.
Een van de meest essentiële te onderhouden evenwichten is het "zuur-base evenwicht", gevormd door de zuur-base parameters van het "terrein". Dit terrein verdraagt maar kleine afwijkingen ten opzichte van de evenwichtswaarden, en elke belangrijke afwijking kan de oorzaak zijn van ernstige gezondheidsproblemen.
"De ziekte is niets, het terrein is alles" (Claude Bernard).
Te verifiëren ingeval van : ontkalkingsymptomen (cariës, krampen, pees- en reumaklachten, botontkalking), chronische vermoeidheid, kouwelijkheid, lagere weerstand bij inspanning...
Overzicht inhoud :
Symptomen van een verzuurd terrein
Het verband tussen een verzuurd terrein en voeding
Inhoud :
Terreinverzuring :
Voor de cellen en voor de verschillende organen, is het "terrein", de omgeving waarin ze functioneren, overwegend vloeibaar : bloed, lymfevocht, cellulair vocht... Metabole zuren komen via deze lichaamsvochten dus overal.
De aanvoer van metabole zuren overstijgt op een bepaald moment de ontzurende capaciteit van het bindweefsel (door basische mineralen). Er blijven dus zuren in het organisme. Hierdoor ontstaat een tekort aan mineralen en verzuurt het "terrein" (de vloeistoffen in het lichaam).
Om zijn fysiologische pH toch te behouden gaat het organisme trachten de pH van het terrein te compenseren door te putten uit de minerale basen, aanwezig in de weefsels/bot (zuur + base = neutraal zout). Hierbij ontstaat een weefselalcalose (metabole alcalose) en de urine wordt alkalisch. De inname van voeding heeft in dit geval een verzurend (op het terrein) en demineraliserend (in de weefsels) effect. Bij personen met een metabole deficiëntie voor het verbranden van zuren treedt dit fenomeen op.
Het acidifiërend of alkaliserend effect van voedingsmiddelen hangt dus af van de transformatiecapaciteit van de organismen (personen) die ze binnen krijgen. Dit wil zeggen dat "zure" voedingsmiddelen, alhoewel zij veel zuren bevatten, enkel bij bepaalde mensen met een metabole deficiëntie een verzurende activiteit zullen uitoefenen ; bij de anderen vertonen zij een alkaliserend effect.
Zie ook : "Het zuur-base evenwicht".
Probleem is dat een enzymatische reactie op een bepaalde plaats enkel kan doorgaan bij één welbepaalde pH. Deze pH varieert van de ene plaats tot de andere in ons organisme.
Verstoring van deze pH veroorzaakt een verstoring, zelfs blokkering, van de enzym-activiteit.
Noot:
In de landbouw is dit fenomeen goed gekend. Bepaalde culturen gedijen niet, niet omdat er onvoldoende voedingsstoffen aanwezig zijn voor hun ontwikkeling, maar omdat de zuurgraad niet optimaal is. Een aanpassing van de pH is dan voldoende om het probleem op te lossen.
-
-
De spijsvertering en haar kanalen nemen hier een sleutelpositie in : vooral de omstandigheden in de darm zijn van het grootste belang voor gezondheid en ziekte. Wanneer te veel, te vaak en te gehaast voedsel wordt verorberd, worden maag en darm te zwaar belast, verslappen en worden wijder, zodat zij nog maar zeer traag werken. De stoelgang kan daarbij volledig normaal zijn, alleen verblijft het voedsel te lang in de slappe darmgedeelten, genoeg om daar te rotten. De hierbij ontstane ontbindingsproducten zijn zuren met een sterk prikkelende werking. Op deze wijze wordt de weg vrijgemaakt voor de meest uiteenlopende ziekten.
-
-
-
-
verrotting kan ook optreden als 's avonds voedsel wordt genuttigd dat gemakkelijk tot gisting overgaat zoals fruit, groente, salades, compote, deegwaren of zoete spijzen (eiwitten worden door het maagzuur geconserveerd) : de spijsvertering heeft een door het vegetatief zenuwstelsel gestuurd dagritme : 's avonds en 's nachts tot ongeveer 3 uur 's morgens bevindt het spijsverteringsstelsel zich in een rustfase (de darm gaat met de kippen op stok en staat met hen op!). Daarom is het ontbijt zo'n belangrijke maaltijd.
-
-
---> gisting is ook de oorzaak van candidose in de darm en in de vagina.
-
-
Verzuring tast niet alleen het organisme aan. Verzuring laat ook de psyche niet ongemoeid. Ons gedrag bepaalt mede het terrein, de omstandigheden waarin wij leven. Verkeerde voeding samen met een innerlijk onevenwicht (aanhoudende stress (zonder regelmatige ontspanningsfasen) in de vorm van psychische en nerveuze (vegetatieve) disharmonieën, zoals voortdurende ergenis (voor lawaai bv.), chronisch verdriet, ernstige zorgen, psychische druk (relatie, werk...)) leidt op den duur tot een ernstige verzuring van het organisme. Ons vegetatief zenuwstelsel regelt buiten onze wil belangrijke stofwisselingsprocessen en orgaanfuncties. Worden de regelingsimpulsen echter door verzuring afgezwakt of zelfs verhinderd dan treden er stoornissen op in de stofwisseling en in de functie van de organen.
-
---> verzuring van het bloed vergemakkelijkt het ontsteken van de luchtwegen et astmatische reacties.
-
-
Net als een plant waarvan de wortels in zure grond groeien, verlept het organisme bij een tekort aan basen. Onze grond is de darminhoud, onze wortels de darmwand! Is onze aarde zuur, dan hebben onze wortels geen kans. Wat dan weer gaat wegen op ons afweermechanisme : wij worden meer vatbaar voor infecties. Net als bij de plant zijn het in dit geval niet de virussen of de bacteriën die de schuld zijn van de ziekte maar het onvermogen van ons immuunsysteem om ze onschadelijk te maken.
-
---> hoewel bij een griepgolf iedereen wordt aangestoken, wordt niet iedereen ziek en dan ook nog in meer of mindere mate.
---> bij kanker of andere ernstige ziekten is het organisme altijd zuur.
Symptomen van een verzuurd terrein :
Meerdere niet specifieke metabole storingen kunnen zich progressief ontwikkelen :
-
-
Belasten en irritatie van weefsels/gewichten door zure stofwisselingsproducten :
-
-
-
-
kouwelijk, chronisch moe...
-
inflammaties, spierkrampen, tendinitis...
-
gevoelig en ontstoken tandvlees
-
problemen thv de uitscheidingsorganen met branderig gevoel bij het urineren, irriterend zuur zweet, droge huid, tranende ogen...
-
geïrriteerde slijmvliezen (blepharitis : ontsteking van de rand van een ooglid)
-
verminderde verdedigingscapaciteit
-
prikkelbaarheid, stress, depressief gedrag, ...
-
-
-
-
Mineralenverlies : het plunderen van mineralen voor de neutralisatie van de zuren leidt tot :
-
-
-
-
uitputting van de stofwisseling
-
tandcariës, overgevoelige tanden...
-
matte haren, haarverlies...
-
breekbare, brekende en splijtende nagels
-
mineralenverlies thv het kraakbeen, gewrichtspijnen, artrose...
-
osteoporose
-
-
-
-
Complicaties thv de uitscheidingsorganen :
-
-
-
-
locale afzetting van mineralen
-
galsteen- en niersteenvorming...
-
-
Andere functionele symptomen die in verband werden gebracht met een verzuurd terrein : ochtendmoeheid, slaapstoornissen tussen 1 en 3 uur 's morgens, constipatie, frequente migraine-aanvallen, beladen tong (vooral het achterste gedeelte), slechte adem 's morgens, klamme en koude handen, gevoelig aan zweten vooral thv de extremiteiten, spier- en peespijnen, verstarde nek- en schouderspieren, witverlies (leukorree)...
Het verband tussen een verzuurd terrein en voeding :
De mens evolueerde gedurende meer dan 7 miljoen jaren in een vooral basisch metabolisch milieu. Waarschijnlijk zijn we genetisch zo geprogrammeerd dat wij er ons goed bijvoelen. Anderzijds reageren onze organen, toch een complex gegeven, nogal negatief op de consumptie van sommige moderne voedingsmiddelen. Zelfs moderne jager-verzamelaars hebben hun levensstijl, die hun beschermd tegen overdreven verzuring, bewaard. Zo werd in de jaren 1960 bij een volkstam in Nieuw-Guinea urine-pH tussen 7.5 en 9 gemeten, dankzij hun voeding rijk aan kaliumbicarbonaat 
. Misschien ook een idee voor ons?
Om correct te functioneren heeft het organisme een pH in evenwicht nodig, en die hangt rechtstreeks af van hetgeen we eten. Men spreekt van "acidose" wanneer de pH van het bloed lager is dan 7.36. Deze toestand treedt echter zelden op en wijst eerder op een ernstige pathologische toestand. Acidose is echter verschillend van weefselverzuring, of "verzuring van het terrein, wat veel frequenter voorkomt.
Aanzuring van de weefsels kan optreden tengevolge van
-
-
overaanbod zure of zuurvormende voedingsmiddelen, door een tekort aan basische voedingsmiddelen, en/of algemeen door een voedingsexces (zie ook : Verzurende en basenvormende voedingsmiddelen") : eieren, vis, kaas, geraffineerde suikers...
-
tekort aan enzymen : bij gebrek aan cofactoren en spoorelementen
-
tekort aan zuurstof : door weinig of geen beweging ; een onvoldoende eliminatie door een te zittend leven gaat de verzuren nog versterken door accumulatie van de zure afgeleiden
-
fysische overbelasting : door stress, te weinig slaap
-
slechte spijsvertering : door onvoldoende maagzuur (hypochloorhydrie) en aanmaak van galzouten
-
...
-
Deze verschillende factoren zorgen ervoor dat onverteerde voedinsgresten zich opstapelen en gaan gisten/rotten (= verzuren) waardoor een verstoring optreedt van het zuur-base-evenwicht.
Normaal worden de aangemaakte zuren verwijdert via de longen (zwak zure vluchtige organische zuren zoals citroenzuur, oxaalzuur of pyrodruivenzuur, ... verkregen bij de afbraak van vooral plantaardige proteïnen) of, nadat zij eerst gedeeltelijk werden gebufferd door mineralen uit de lichaamsreserves, via de nieren (de andere zuren als niet vluchtige zouten afkomstig van de afbraak van overwegend dierlijke proteïnen) (zie : "Zuur-base evenwicht"). Wanneer dierlijke proteïnen (vlees, vis...) worden gegeten (maar ook voedsel waaraan zout, additieven en kleurstoffen werd toegediend), kan het gebeuren dat het organisme er niet volledig in slaagt alle zuren geproduceerd gedurende de metabolisatie van die dierlijke proteïnen (urinezuur, fosforzuur, zwavelzuur...) te neutraliseren en uit te scheiden : die zuren gaan zich dan accumuleren in het bindweefsel, de gewrichten, de spieren... en vervuilen deze traag maar zeker. Op termijn treden dan stilaan storingen op.
-
-
studies tonen aan dat een overwegend plantaardige voeding deze neiging tot aanzuren (acidose, meestal geassocieerd met een te vleesrijke voeding) sterk kan remmen.
-
-
-
-
doch opgelet, om ten volle te kunnen genieten van de voordelen van fruit, moeten deze buiten de maaltijden worden geconsumeerd, nooit met of op het einde van een maaltijd (als dessert bv.), wat totaal onverenigbaar is (zie : "Voedselassociaties"). Rode vruchten en bessen (aardbeien, frambozen, bosbessen, braambessen...) veroorzaken minder gisting door hun beperkt suikergehalte en vruchten zoals zoete appelen, rijpe ananas en papaje genieten van een uitzonderlijke tolerantie.
-
-
Wanneer echter te weinig groenten en fruit wordt gegeten, zal het organisme geen voldoende reserve aan mineralen kunnen aanleggen ter compensatie van de overvloed aan zuurvormende elementen. Voeg daarbij nog de consumptie van alcohol, tabak, koolzuurhoudende dranken, gesuikerde spijzen, of nog van farmaca, en de weg ligt open voor de ontwikkeling van een chronische acidose.
Hoe meer zuren door het organisme worden aangemaakt, hoe meer nood aan de mineralen K, Mg en calcium om het zuur te bufferen. Brengt de voeding niet voldoende basevormende voeding aan die rijk is aan deze mineralen dan wordt het organisme verplicht de mineralen en proteïnen uit de reserves te halen : de beenderen , de spieren en de gewrichten.
De overmaat zuur wordt via de urine verwijderd : deze eliminatie hangt echter af van de hydratiegraad van het organisme en de nierfunctie : hoe ouder, hoe minder performant de nierfunctie ; maar opgelet, ook bij diabetes en hypertensie... is de nierfunctie verlaagt en dus ook de eliminatiecapaciteit van het zuuroverschot.
Een te zure omgeving vertegenwoordigt een stress voor het organisme : haar antwoord op deze stress (het zuur-base onevenwicht te neutraliseren) verhoogt de spiegels van cortisol, renine, angiotensine en aldosteron en verlaagt deze van het groeihormoon. Deze veranderingen doen het organisme geen deugd : zij veroorzaken een verlies van bot- en spiermassa (door een verlies aan mineralen en proteïnen), een verhoging van de resistentie aan insuline en een aangroei van abdominale vetreserves, waardoor de beschikbaarheid van vitamine D vermindert en meer ontstekingsmediatoren worden aangemaakt. Op termijn leiden deze veranderingen tot een verhoging van de bloeddruk en tot de ontwikkeling van het metaboolsyndroom gekenmerkt door een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, CVA en diabetes.
Noot : het zuur geproduceerd door een voedingsmiddel in het organisme heeft niets te maken met zijn smaak (pikant, bitter, zuur, zoet of smaakloos).
Praktisch :
Uit ervaring weten we dat ons organisme de neiging heeft te verzuren :
De ontzurende capaciteit van bindweefsel is beperkt :
-
-
een beslagen tong, een slecht ruikende adem, het ophoesten van slijm, onaangenaam ruikend nachtzweet, geen eetlust, een zwaar hoofd bij het opstaan zijn daar het bewijs van.
-
-
die mensen raken pas na voldoende beweging en door een krachtigere ademhaling min of meer ontzuurd.
-
-
-
-
mensen die zich 's morgens altijd beroerd voelen, dienen een meestal verzurend ontbijt te mijden (verzurend ontbijt bestaande uit brood met kaas, charcuterie, krabsla, choco, pindakaas...).
-
-
bij die mensen is het eliminatieproces 's morgens nog bezig! Zij kunnen dit langer durend eliminatieproces beter ondersteunen door 's morgens veel te drinken (water, fruit, fruitsap, kruidenthee...) om op deze wijze de eliminatie van de afvalstoffen te bevorderen en pas om 10u te ontbijten, en liefst met fruit.
-
-
Noot :
Sommige mensen gaan, als reactie op de overmaat aan afvalstoffen, extra vet aanmaken of vocht vasthouden om de concentratie aan afvalstoffen te verdunnen.
Celuitputting leidt tot tekorten aan micronutriënten :
-
-
-
vitaminen- en mineraalcomplexen : tekorten aan vitaminen van de B groep en aan oligo-elementen gaan de enzymatische reacties die zij normaal ondersteunen afremmen, waardoor de capaciteit van het organisme om zure resten af te breken vermindert. Deze zuren gaan op hun beurt mineralen willen binden voor hun neutralisatieproces, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat.
-
-
deze situatie wordt versterkt door overspannen zijn, door chronische stress, slaaptekort en andere chronische aandoeningen.
-
-
-
Daarom praktisch en preventief :
-
-
voedingskeuze : zie ook: "Zure, verzurende en basevormende voedingsmiddelen"
-
-
-
-
groenten : enkel verse rauwkost is basisch (= gereduceerd : kan dus nog geoxideerd worden).
-
fruit is meestal zuur : inname beperken tot 2 à 3 stuks per dag.
-
fruitsappen zijn niet onschuldig : oranjesap heeft een pH van 3.2, appelsap een pH van 2.9.
-
-
indien fruitsap niet wordt goed verdragen op een nuchtere maag : kan wijzen op een probleem met de buffercapaciteit van bloed (anderen hebben 's morgens behoefte aan zuur).
-
-
het gebruik van keukenzout veroorzaakt een verlies van K, Mg en calcium via de urine.
-
werken verzurend en zijn dus te mijden : vlees, volle melk (uitgez. verse rauwe melk) en melkafgeleiden, kazen, granen, noten, geraffineerde suiker, zout... :
-
-
kaas (rijk aan verzadigde vetten en zout) maakt 2 à 3 x meer zuren aan dan andere proteïnebronnen.
-
volle granen bevatten willeswaar veel magnesium maar bezitten ook fytinezuur dat de absorptie van Mg vermindert ; anderzijds vormen zij ook zuren tijdens hun metabolisatie.
-
noten bevatten veel kalium maar verzuren ook : een beperkt gebruik is evenwel gezond.
-
-
minder suiker, minder vlees : een verstoring van de darmflora kan ook bijdragen tot weefselverzuring tgv van teveel gisting (suikers) of rotting (proteïnen) waarbij veel metabole zuren worden gevormd. Via de enterohepatische cyclus (via leverpoortader) geraken die terug in de bloedbaan en gaan verder de weefselverzuring versterken.
-
bruiswater is zuur (pH 2 - 3) : zelfs light producten ontsnappen er dus niet aan : Coca light (pH 2.9) tegenover normale Coca Cola (pH 3.3).
-
-
-
-
zorgen voor een voldoende zure maag (pH 1 tot 2) : Molkosan°, Betaïne HCl...
-
zorgen voor voldoende bicarbonaat : de doorstroming van de continue aanmaak van gal door de lever hangt af van het actief transport van elektrolyten (natrium, kalium, bicarbonaat).
-
zorgen voor voldoende galzouten : de meeste galzouten zijn geconjugeerd met taurine en glycine met de vorming van glycocholaat en taurocholaat. Een voldoende aanvoer van beide aminozuren is dus vereist (maar worden vernietigd door microgolven!).
-
-
-
beheersen van stress : stress veroorzaakt een momentgebonden verzuring.
-
voldoende bewegen verbetert de zuurstofaanvoer : zuurstof is nodig voor de oxidatie (van o.a. zuren!). Bewegen bevordert de eliminatie via de longen van vluchtige zuren en stimuleert de andere uitscheidingsorganen (in tegenstelling tot de intense sportbeoefening door de grote aanmaak van melkzuur tijdens de inspanning).
-
elimineren-ontgiften :o.a. door goed te slapen (ontzuring gebeurt tijdens de slaap).
-
reguleren en activeren van metabole routes : met vitaminen en mineralen.
-
ondersteunen van de natuurlijke uitscheidingsprocessen via darm, nier, longen en huid.
-
versterken van het immuunsysteem.
-
-
-
zelfcontrole van de urine-pH : weefselverzuring kan worden vastgesteld via de urine.
-
-
-
-
de ochtendurine heeft idealiter een pH tussen 6.5 - 7.5 (licht basisch dus, zoals het bloed) : meestal zal die waarde echter lager liggen; waarden rond de 5 zijn geen zeldzaamheid... : 's nachts elimineert het organisme immers het overschot aan zuren die ontstonden gedurende de dag, zodat de eerste ochtendurine niet echt representatief is, want zij bevat al het metabolische afval afkomstig van de nachtelijke eliminatieprocessen, en dus een te zure pH vertoont.
-
de pH is geen constant gegeven : deze waarde is gevoelig aan schommelingen! De urine wordt meestal minder zuur in de loop van de dag : de pH evolueert rond de middag naar ongeveer 6.5 - 7, en tenslotte 's avonds naar 7 - 7.5.
-
-
alle waarden onder de 7, die herhaaldelijk worden vastgesteld, wijzen op verzuring.
-
schommelt de gemeten pH weinig of niet dan wijst dit op zuurstarheid, meestal een teken van een verslechtering van de gezondheidstoestand.
-
-
-
-
-
natuurlijke activatoren van de kaliumkanalen en dus ook de Na/K pompen :
-
-
-
-
flavonoïden zoals bv. in meidoorn, olijfblad, Indische kastanje...
-
saponinen in planten zoals soja, klimop...
-
-
Noot:
Daar stimulatie van de kaliumkanalen de ontzuring in de hand werkt dragen saponinen bij tot de eliminatie van bronchiaal slijm en tot het verbeteren van de symptomen van COPD.
Zie ook : "Zuur-base evenwicht, praktisch".
