Zoëlho
Klik hier om deze pagina in volledige context te zien


Zoëlho, op naar een bewuste levensstijl.

Zonlicht

          Laatste bijwerking : 2023-08-08

 

 

In de meeste grote beschavingen aanbad de mens de zon (de God Rê bij de Egyptenaren, de zon Kin bij de Maya's...). Zelfs vandaag vereeuwigen Indianen in Zuid-Amerika deze traditie, voornamelijk in Peru, ter gelegenheid van een groot feest ter ere van Inti Raymi, en in Mexico waar dansers uit de Aztekentraditie zich verzamelen in Teotihuacan om de zonnegod hoog op de "piramide van de zon" te aanbidden.

 

2015 werd door het UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) uitgeroepen tot het "Internationaal Jaar van het Licht", om de aandacht van mensen te trekken op het belang van licht voor hun gezondheid.

 

Licht is een elektromagnetische golf. In tegenstelling tot radiogolven hebben lichtdeeltjes (of lichtgolfjes of fotonen : zie "Biocommunicatie, de kwantumtheorie") bij bepaalde frequenties voldoende energie om atomen in een staat van hogere energie te brengen. UV-licht is zo energetisch dat het verbindingen in moleculen zoals DNA kan beschadigen, zelfs breken...

 

De kleur van licht wordt bepaald door de frequentie (en dus de golflengte) van de elektromagnetische stralingen die alle dingen vanuit zichzelf uitsturen.Objecten hebben een kleur omdat onze ogen in staat zijn om licht van verschillende golflengtes waar te nemen en de golflengtes van het zichtbare deel van het lichtspectrum vervolgens te filteren.

 

Omgekeerd kan een aangeslagen atoom of molecule zelf een lichtdeeltje uitzenden en zal dat foton een kleur hebben die overeenkomt met de eigenschappen van het atoom.

 

Deze 2 eigenschappen zijn fundamenteel voor alle toepassingen van licht.

 

Zon als communicatiesysteem

 

Hypothese : als we eten, dan eten we omgezet licht. Het door planten opgenomen zonlicht wordt immers tijdens de spijsvertering als fotonen (lichtgolfjes) door het organisme opgenomen, waarbij het licht, een elektromagnetische golf, gelijkmatig over heel het spectrum van elektromagnetische frequenties wordt verstrooid. DNA is hierbij een van de meest essentiële opslagmediums voor licht en tevens een essentiële bron van biofoton-emissies. De emissies zelf zijn zwak omdat deze communicaties zich voltrekken op kwantumniveau (zie : "Biocommunicatie, de kwantumtheorie"). Deze lichtemissies zijn voldoende om het organisme te orkestreren. Licht als communicatiesysteem. Fotonen schakelen coherent (met samenhang) lichaamsprocessen in, als een dirigent die elk individueel instrument gelijktijdig laat inzetten voor een gezamenlijk akkoord. Ook het met zonlicht aangemaakte hormoon vitamine D speelt in deze cel-cel communicatie een belangrijke rol. Of biofysica en biochemie verenigd!

 

Hoge biofoton-niveau's zouden dan een van de voordelen van rauw voedsel vormen.

 

Zon als energiebron

 

Groene planten kunnen door het proces van fotosynthese uit koolzuur en water onder invloed van zonlicht glucose aanmaken, ze geven hierbij zuurstof af aan de omgeving. De plant gebruikt de glucose als energiebron om te groeien. Mens en dier zijn niet in staat om op deze manier koolzuur om te zetten in koolhydraten. Het zetmeel uit planten vormt hierdoor voor hen een belangrijke voedingsbron (zie "Voedingsvezels"). Bomen/planten zetten zonne-energie dus om in materie. Materie die wij inademen en eten.  

 

Bij de mens is het "cytochroom c oxidase (COO)"-mechanisme het voornaamste mechanisme dat verklaart hoe licht, in een bepaalde golflengte, diep op ons systeem inwerkt.

 

Wanneer je ademt, wordt het zuurstof uit de lucht in de longen afgegeven aan hemoglobine in de rode bloedcellen. Zij zorgen ervoor dat elke cel in je lichaam zuurstof krijgt. Op identieke wijze wordt voedsel dat je eet, eerst afgebroken tot glucose, vetten en glycogeen, en dat glucose wordt ook aan elke cel bezorgd.

 

Eenmaal door de cel opgenomen wordt glucose, door glycolyse, omgezet in ATP en pyruvaat. Mitochondria verwerken pyruvaat verder en produceren bijproducten zoals ATP, FADH en NADH, die, gecombineerd met het aangevoerde zuurstof in de elektronentransportketen, waterstofionen produceren die de ATP-synthase in actie doen treden.

 

Aan het einde van de elektronentransportketen, combineert het COO het NADH met zuurstof, waarbij 2 bijkomende elektronen worden meegenomen. De hierbij gevormde waterstofionen (H+) heeft het ATP-synthase nodig om ATP aan te maken.

 

Zolang je gezond bent, loopt dit proces vlot. Ben je ziek, gekwetst, gestresseerd of oud, dan maken mitochondria overmatig NO aan. Een excessieve aanmaak van NO bindt het COO, waardoor de consumptie van zuurstof stopt, en dus ook de vorming van waterstofionen nodig voor de aanmaak van ATP. Daarnaast  leidt NO-exces tot oxidatie door de vorming van vrije radicalen zoals superoxide en waterstofperoxide (H2O2). Beiden veroorzaken door oxidatie mitochondriale disfunctie (aan de basis van de meeste ziektes), ontsteking in de cel en tenslotte celdood.

 

Licht van een bepaalde golflengte (NIR), intensiteit en duur (fotobiomodulatie) kan het evenwicht herstellen door de binding NO / COO te verbreken, waardoor de elektronentransportketen terug normaal kan functioneren en voor ATP kan zorgen. Ook worden geen vrije radicalen zoals superoxide en waterstofperoxide meer gevormd, met dus minder inflammatie en minder celdood als gevolg.

 

Zonlicht bestaat uit :

 

Infrarood licht (IR) : lange golflengte, weinig energie

 

Ver infrarood licht (FIR) : 3000 - 1000 nm 

Middel infrarood licht (MIR) : 1400 - 3000 nm

Nabij infrarood licht (NIR) : 700 - 1400 nm

 

Zichtbaar licht : 400 -> 700nm

 

Rood

Oranje

Geel

Groen

Blauw

Indigo

Violet

 

Ultraviolet licht (UV) : korte golflengte, energierijk

 

UVA (320 - 400nm)

UVB (290 - 320nm)

UVC (100 - 290nm)

waaronder Ver UVC (FUVC) : 207-222nm

 

Röntgenstraling (X-straling) : heel energierijk

 

 

FIR

 

FIR-licht wordt door water geabsorbeerd en penetreert dus niet diep. Het warmt de huid oppervlakkig op en kan eiwitten in de bovenlagen van de huid doen ontaarden. Vb. : IR-sauna, IR-lamp...

 

NIR

 

Vooral NIR met lagere golflengte (810-830 nm) penetreert vlot in het lichaam en oefent daar biologische effecten uit. NIR met hogere golflengte kan moeilijker diep in het lichaam geraken.

 

Dit NIR-licht (53% van de zonne-energie) penetreert gemakkelijk en diep in het lichaam en stimuleert er lichtgevoelige moleculen (chromoforen) :

 

 

 

 

 

 

 

NIR-licht zou het water in onze cellen structureren :

 

 

 

Ons lichaam haalt energie dus niet alleen uit voedsel maar ook uit zonlicht.

 

UV

 

Elektromagnetische straling met een golflengte die net iets korter is dan de violette kleur van het zichtbare licht, vandaar de naam “ultraviolet”

 

UV-licht stimuleert lichtgevoelige moleculen (chromoforen) in de huid :

 

95% van de UV-straling die de aarde bereikt bestaat uit UVA-straling en maar 5% uit UVB (UVC wordt in de atmosfeer eruit gefilterd). Deze verhouding variëert echter in functie van de hoogte van de zon boven de horizon : hoe lager, hoe minder UVB (de plaats waar je je bevindt op onze aarde en het seizoen zijn dus ook heel belangrijk). Zelfs in de zomer zijn er relatief meer UVA 's morgens en in de late namiddag ('s morgens of in de late namiddag zonnen is dus slechter dan kortstondig onder de middaguren!) en bijna geen UVB meer in de winter. En voor de vitamine D-synthese heb je juist die UVB nodig... Zie ook : UV-dagindex voor België, Nederland.

 

De UV-index (of zonkracht) is een maat voor de intensiteit van de UV-straling. De zonkracht bepaalt hoe lang de huid kan worden blootgesteld zonder rood te worden. Zie "Zonkracht" voor de actuele zonkracht in Nederland.

 

UV-licht is ook belangrijk voor onze ogen. Het dragen van een zonnebril of corrigerende bril, filtert deze UV straling eruit. Loop dan ook als het kan kortstondig onder de middaguren in volle zon zonder bril, zonder hoed, zonder zonnecrème, zonder shirt... Gewoon wandelen in de zon...

 

Daarna moet je je beschermen.

 

Ver UVC (FUVC) met golflengte 207-222nm zou microben (bacteriën, virussen...) kunnen doden zonder gezond weefsel aan te tasten . Ook de aanmaak van vitamine D onder invloed van UV-straling (zonlicht) draagt hier toe bij.

 

Vitamine A wordt geactiveerd door UV-straling.

 

Zon als lichtbron

 

Maar voor ons is zonlicht meer dan licht. Het spectrum van zonlicht variëert constant in de loop van de dag : kleur, intensiteit... Juist deze variatie stuurt ons organisme. Ons systeem detecteert, via de ogen en de huid, de kleur van de zon in onze omgeving. Deze omgevingskleuren berichten onze hersenen en ons hormonaal systeem hoe zij zich dienen aan te passen aan het moment en de plaats waar we ons bevinden.

 

* Lichtgevoelige receptoren in de ogen reageren op elk zichtbaar licht, maar zijn het gevoeligst voor blauw (ook al is deze kleur niet te "zien", 400-500 nm). Wit licht is in realiteit blauw licht dat met geel licht wit werd. Ook bij volledig blinden stimuleert licht de hersenactiviteit. Een probleem dat zich, vooral 's avonds stelt, met LED-verlichting (arm aan geel en rood licht maar rijk aan blauw licht) dat gebruikt wordt in alle soorten schermen (GSM, Tablet, TV, Laptop, Computer, Led-verlichting (binnen/buiten)...). Hoe witter het LED-licht, hoe groter de schade voor de ogen.

 

's Morgens zorgt blauw licht voor meer alertheid. Het door LEDs verspreide licht heeft dezelfde golflengte als het licht dat ons doet ontwaken, zodat LED-verlichting 's avonds de overgang van dag- naar nachtfysiologie met meerdere uren kan uitstellen... Met al onze gadgets zijn wij ergens allemaal nachtwerkers geworden...

 

Maar opgelet, trop is teveel! Blauw licht belemmert de normale serotonine-aanmaak en hindert de melatonine-aanmaak door de epifyse. Daarnaast verstoort blauw licht de omzetting van fotonen (zonlicht) in directe elektrische stroom, wat de normale ontwikkeling van het zenuwstelsel en de hersenen verhindert. DHA vetzuren zijn onmisbaar in deze omzetting. Het is dankzij DHA dat elektronen (in de elektronentransportketen, mitochondria) met fotonen worden geladen, zodat elektrische signalen in alle celmembranen kunnen circuleren. Teveel blauw licht 's avonds remt deze omzetting en maakt ons 's morgens moe en futloos.

 

Een pikdonkere nacht is dus, naast blootstelling aan zonlicht, gezond eten, bewegen en goede slaapgewoontes,  een sleutelelement voor een goede gezondheid.

 

* Bronnen van rood- en infrarood licht (IR) zorgen voor energie voor de mitochondria, de energiecentrales aanwezig in alle cellen van ons lichaam. De endogene synthese van ATP is immers enkel mogelijk in aanwezigheid van een eiwit, het cytochrome C oxidase, dat zorgt voor de noodzakelijke elektrische stroom voor het opstarten van dit proces. De aanwezigheid van ijzer en koper in dit eiwit maakt het heel gevoelig voor rood licht. Zichtbare rode en onzichtbare rode (IR) straling zorgen zo voor een stimulerend en revitaliserend ontstekingswerend effect op de cellen van alle organen : om te herstellen, te helen en te verzachten. UV-straling wordt zo soms gebruikt voor het behandelen van bepaalde huidziekten zoals psoriasis en vitiligo.

 

* Groen licht lokt een kettingreactie uit in ons lichaam, die het evenwicht van autonome reacties bevordert. Want de huid staat in direct contact met het autonoom zenuwstelsel. Onze huid is als een extern gedeelte van ons vegetatief systeem. De zon beïnvloedt niet alleen onze huid maar ook alle inwendige organen. In de winter zal zonlicht het systeem stimuleren te zorgen voor voldoende warmteproductie, in de zomer voor voldoende koeling. Wat aanpassingen vergt van de bloedcirculatie, het energiebeheer...

 

* Oranje licht : zou de pijn verzachten bij migraine.

 

Bezoek ook : "Spectro-chrome".

 

Zon als gezondheidsbron

 

Alle leven op aarde dankt haar bestaan aan de zon. Dieren en planten kennen geen zonnebrand. Dat wij als mensen daar last van hebben is onze eigen schuld. Wij zitten teveel binnen zodat onze huid zich niet progressief, vanaf de eerste lentezon, kan aanpassen. Aanpassen gebeurt doordat de huid dikker en bruin wordt : keratinocyten en corneocyten zorgen voor het dikker worden en voor de accumulatie van melanine tot verzadiging. Dit melanine zorgt voor de bruine verkleuring en beschermt tegen UV-straling. Als een natuurlijke zonnebescherming...

 

Stellen dat je beter de zon mijdt (om huidkanker te vermijden) is absurd. Even absurd als stoppen met ademen omdat de zuurstofverbranding zorgt voor schadelijke vrije radicalen en oxidatieve stress.

 

Om gezond te blijven leven, hebben wij de inwerking van een minimale expositie aan zonlicht nodig. Zonlicht is meer dan het bruinen van de huid.

 

Vooral thv onze huid/ogen is de inwerking van zonlicht zo belangrijk (heliotherapie met het volledig spectrum van zonlicht)   :

 

 

 

Enerzijds : hoe donkerder de huid, hoe meer de synthese van vitamine D wordt geremd, wat helemaal geen probleem vormt in tropische streken waar de mens permanent aan een belangrijke hoeveelheid UV-licht bloot staat. Ongeveer 200.000 jaar geleden heeft de Homo Sapiens zich ontwikkeld in Afrika en zijn huid heeft zich op de daar heersende klimaatomstandigheden aangepast. Maar ongeveer 70.000 jaar geleden migreerden onze voorouders in kleine groepen naar Azië en Europa. Door natuurlijke selectie werd hun huid lichter, want hun donkere huid belette hen voldoende hoeveelheden vitamine D aan te maken (tgv de zwakkere UVB-straling in onze streken). Het bleker worden van hun huid was dus een overlevingsaanpassing.

 

Noot :

Tegenwoordig, met het groot verloop van mensen, lopen deze met een donkere huid in onze streken een groter risico op een vitamine D-tekort. Maar ook onze eigen "bleke" bevolking lijdt aan vitamine D-tekort door het vele binnen zitten.

 

Anderzijds: hoe donkerder de huid, hoe beter het metabolisme van vitamine B9 wordt beschermd. Teveel UV-straling vernietigt vitamine B9 (folaat), onmisbaar voor de normale ontwikkeling van het embryo en de foetus. Hoge UV-straling vernietigt immers het 5-methyltetrahydrofolaat of  5-MTHF, de voornaamste folaatvorm in het bloed. Een tekort aan folaten is de oorzaak van meer misvormingen en miskramen, en van onvruchtbaarheid. De aanpassing van onze huidskleur (donkerder of bleker) was dus cruciaal voor de overleving van ons soort.

 

Een tekort aan blootstelling aan de zon kan chronische darmontstekingsziekten verergeren of uitlokken, waarschijnlijk omdat vitamine D een belangrijke rol speelt in de diversiteit van het microbioom .

 

Blootstelling aan zonlicht heeft een positief effect op hen die al lijden aan chronische inflammatoire ziekten zoals IBD (prikkelbare darm) en MS (Multiple Sclerose). De ernst van de aandoening vertoont een seizoensgebonden patroon. De opstoten en remissieperioden zijn sterk gelinkt aan de vitamine D-concentraties op dat moment.

 

 

 

    • Zonlicht (onzichtbaar blauw licht tussen 400-500 nm) zou de hoeveelheid vet in onderhuidse vetcellen verlagen. Wat zou verklaren waarom we in de winter gemakkelijker gewicht bijkomen .

     

    • Cholesterolsulfaat, een wateroplosbare cholesterolvorm, wordt via het bloed in gans het lichaam verspreid en verder, door oxidatie onder invloed van dezelfde zonnestralen, naar vitamine D3-sulfaat  omgezet, een inactieve en wateroplosbare vorm van vit D3 (cholesterol is dus een antioxidant). Volgens noodzaak wordt hieruit het actieve en vetoplosbare vit D3 gevormd. Voor de "breed"spectrum-werking van dit "hormoon" zoals in het voorkomen van bv. osteoporose, kanker... zie "Vitamine D".

 

Zonlicht doet dus het cholesterolgehalte dalen en het vit D-gehalte stijgen.

 

Naast vitamine D3-sulfaat maakt ons organisme onder invloed van UVB-straling 5 tot 10 andere "foto-producten" aan, waarvan nog weinig is geweten. Vit D in supplementen genereert deze zeker niet.

 

Heparansulfaat zou als sulfaatbron fungeren : overdag onder invloed van zonlicht wordt zwavel geoxideerd tot sulfaat, en als heparansulfaatmoleculen in de pijnappelklier opgeslagen. Voor het belang van heparan, zie "Proteoglycanen".

 

    • Zonlicht, als voornaamste regelmechanisme van onze interne klok, regelt de bioritmes  (o.a. die van waken/slapen) en de concentratie van bepaalde hormonen : melatonine (slaapstoornissen), serotonine (seizoensgebonden humeurstoornissen), cortisol (wintervermoeidheid), testosteron (meer erectiestoornissen in de winter), schildklierhormonen... De wetenschap laat nu zien hoe wat beter bekend staat als de "epifyse" (pijnappelklier) zich aanpast aan de kwaliteit en kwantiteit van het licht dat het lichaam ontvangt om het aminozuur tryptofaan om te zetten in melatonine en onze biologische klok te bewaken.

 

Het ritme licht/donker stuurt onze circadiaanse klok. Onze moderne manier van leven draait echter deze natuurlijke condities om, met een tekort aan licht overdag en teveel licht 's nachts (zeker nu met de LED-technologie). Enkel een voldoende blootstelling aan zonlicht (bij voorkeur onder de middag) kan het tekort compenseren.

 

Een dagelijks blootstelling van gelaat en armen gedurende 10 à 15 minuten middagzon is normaal in de zomer voldoende : niet langer (dat heeft geen zin), maar vaak. (hoe groter het blootgestelde lichaamsoppervlak, hoe gemakkelijker en sneller vit D kan aangemaakt worden, en hoe minder lang de huid aan de zon dient blootgesteld ; het te snel bruin worden van de huid moet vermeden worden omdat deze verkleuring de vit D-synthese juist gaat afremmen). Zie verder : "Vitamine D, natuurlijke bronnen".

 

Opgelet : in onze streken loopt de officiële tijd voor op de zonnetijd (de echte plaatselijke tijd). Onze officiële tijd is afgestemd op de zonnetijd van de 15e oostelijke lengtegraad (15° E). Voor elke lengtegraad verwijderd van de 15° E heeft de zon 4 minuten nodig.

 

Zo staat de zon in Brussel (4°21' E of 4,2° E) 15° - 4,2° = 10,8° verwijderd van de 15° E. Het duurt dus 10,8 x 4 minuten = 43,2 minuten voordat de zon in Brussel het hoogst staat. En met het zomeruur komen daar nog 60 minuten bij. Zodat je uurwerk in werkelijkheid 103,2 minuten voorloopt op de zonnetijd. De zon brandt het hardst om 12u zonnetijd. In Brussel geeft het uurwerk dan al 13u43 aan...

 

Voor Parijs (2°20' E of 2,2° E) : 15° - 2,2° = 12,8° verwijderd van 15°E. Het duurt dus 12,8 x 4 minuten = 51,2 minuten extra + 60 minuten (zomeruur) = loopt 111.2 minuten voor op de zonnetijd...

 

Daarbij komt nog dat die zonnetijd variëert omdat de omloopsnelheid van de aarde rond de zon niet gelijk is (door de elliptische baan van de aarde rond de zon) en moet daarom gecorrigeerd worden (tijdvereffening, variëert in de zomer tussen +6 en -6 minuten).

 

    • Zonlicht beïnvloedt rechtstreeks meerdere essentiële functies van het emotioneel brein. Via de hypothalamus controleert het licht het merendeel van de vitale instincten zoals eetlust, libido, cycli (slaap, menstruele...), temperatuurregeling, vetmetabolisatie, secretie van bepaalde hormonen en van bv. maagsappen maar ook van de stemming en de energietonus. Verder worden al deze ritmen op elkaar afgestemd. Zonlicht bepaalt dus ook ons humeur (serotonine), waak/slaaptoestand (melatonine), energietoestand (cortisol, testosteron, schildklierhormonen...)... : zie "Slaapstoornissen", "Depressie". Chronische blootstelling aan zonlicht maakt ook endorfinen vrij (hypofyse), hormonen die een gevoel van welbevinden en geluk geven, de pijn stillen via dezelfde route als opioïden doen .

 

De kwaliteit van de nachtrust krijgt een positieve invloed door het licht waaraan mensen gedurende de dag worden blootgesteld. Anderzijds geldt ook dat hoe vroeger mensen in de ochtend worden blootgesteld aan fel licht, hoe vroeger ze 's avonds in slaap vallen. Het effect van zonlicht is door het jaar heen even groot op diepte en kwaliteit van de slaap .

 

    • Zonlicht zou de bloed- en lymfecirculatie versterken.

     

    1. Zonlicht/zonne-energie wordt door water in ons lichaam opgenomen en omgezet in energie (zie hoger). Zonlicht structureert immers lichaamswater : water (H20, neutrale elektrische potentiaal) wordt hierbij omgezet in negatief geladen water (H3O2) en positief geladen deeltjes (protonen H+).

    2.  

      1. Dit negatief geladen gestructureerd water vloeit gemakkelijk samen tot een stabiele laag (zoals regendruppels met de vorming van regen en wolken). Bekijk : "The fourth phase of water". Zwavel helpt bij het in stand houden van de densiteit en viscositeit van de EZ-waterlaag.

      2.  

      3. Deze EZ-waterlaag bedekt de binnenwand van de bloedvaten met in het midden ervan een wolk van positieve deeltjes. Deze wolk trekt de 2 tegenoverstaande wanden bedekt met negatief geladen gestructureerde waterdeeltjes naar elkaar toe zodat bloed en lymfevocht in het centrum van de capillaire bloedvaten wordt voortgeduwd. Als hulp voor het hart...

 

Een EZ-waterlaag bedekt ook de 2 epifyse-uiteinden van het gewricht als een laag negatief geladen gestructureerde waterdeeltjes gescheiden door positieve deeltjes, waardoor de circulatie van het synoviaal/lymfevocht wordt vergemakkelijkt.

...

  1.  

    • Zonlicht bevordert de productie van stikstofmonoxide (NO) dat een belangrijke rol speelt in de regeling/verlaging van de bloeddruk (zie "Hypertensie"), remt de bloedplaatjes-aggregatie en helpt zo myocard- en herseninfarct (CVA, beroerte, stroke) voorkomen (zie "Cardiovasculaire aandoeningen").  Na aanmaak uit L-arginine zorgt zonlicht voor de omzetting van het niet-actieve nitraat naar het actieve nitriet. NO zorgt voor een ontspanning van de gladde spiercellen in de vaatwand waardoor de bloedcirculatie verbetert en zo bijdraagt tot vaatwanden zonder plaquevorming.

 

Opgelet : met vit D suppletie, maar zonder zonnestraling, lukt dit niet.

 

    • Zonlicht speelt een rol in de modulatie van de functie van het immuunstelsel. Vitamine D wordt actueel beschouwd als een sterke immuunmodulator die in staat is de celimmuniteit te verbeteren en de fagocytaire capaciteiten van de macrofagen te verhogen (zie : "Immuunrespons").

     

    1. Zonlicht alleen versterkt ook het immuunsysteem. Het heeft een invloed op ons sympathisch en parasympathisch zenuwstelsel (autonoom). UV-straling zelf is immers in staat de activiteit te stimuleren van T lymfocyten, die een rol spelen in de verdedigingsmechanismen wanneer het organisme zich tegen een infectie moet weren. Niet vitamine D, maar de lage hoeveelheid blauw licht in zonlicht zou hiervoor verantwoordelijk zijn (gezien bij muizen) . Blauw licht kan de dermis bereiken (de tweede huidlaag) en daar de aanmaak van waterstofperoxide bevorderen. Waterstofperoxide (H2O2) is een stof die wordt vrijgegeven door witte bloedcellen als die een ontsteking waarnemen zodat bacteriën kunnen worden gedood en de verplaatsing van T-cellen en andere immuuncellen naar de plaats waar de schade is opgetreden, kunnen worden versneld. Zo helpt zonlicht bij de heling van huidwonden...

 

    • Zonlicht (rood licht tussen 660 en 830nm) stimuleert de mitochondriale functies via het cytochroom C oxidase,  een chromofoor enzym dat een rol speelt in de elektronentransportketen (mitochondriale energieproductie). Chromoforen kunnen NIR-licht absorberen en gebruiken voor deze energieproductie.

     

    • Zon/Daglicht beschermt tegen bijziendheid (myopie) : buiten komen de ogen tot rust (verzicht), want binnen moeten de ogen zich teveel concentreren op kortbijgelegen activiteiten : lezen, kijken op scherm, TV... . Buiten spelen vermindert bij kinderen significant het risico op myopie . "Keep myopia away, go outdoors and play".

 

    • Vroegere toepassingen van heliotherapie : TBC (voor de komst van antibiotica zorgde zonlicht (vit D) voor de ontwikkeling van gezonde longen), ontsmetten van water...: (blauw) UV-licht werkt dus anti-infectie door het aantal kiemdodende lymfocyten T in het bloed te doen stijgen.

 

Meer informatie in het Wikipedia book (1068 blz) "Skin and Light", door A Wunsch en op zijn blog Photonblog.de (Duits, Engels).

 

En de link met huidkanker dan?

 

Er bestaat geen twijfel over : huidverbranding door de zon kan huidkanker veroorzaken. Trop is teveel. Elke rare huidafwijking of -knobbeltje wordt best door een arts bekeken.

 

De meest te vrezen huidkankervorm is het melanoom. Maar wat verteld wordt is niet steeds volledig.

 

Kwaadaardige melanomen, in tegenstelling tot (geneesbare) carcinomen, komen heel zelden voor bij personen die regelmatig blootstaan aan de zon. Beter nog, een regelmatige matige blootstelling zou juist het risico op melanomen verlagen . Mensen die hele dagen binnen op kantoor werken lopen een hoger risico dan mensen die buiten werken (melanomen komen ook vaker voor op plaatsen die normaal niet aan de zon worden blootgesteld). Zie ook : "Huidkanker voorkomen".

 

Niet de zon, maar wij zijn dus de schuldigen. Wij zitten gans het jaar binnen, uitgezonderd tijdens de vakantie. En dan willen we het maximum eruit halen. De incidentie op melanoom steeg duidelijk sedert dat de zon een populaire vakantiebestemming werd .

 

Nochtans helpt de zon het organisme beschermen tegen een dozijn verschillende vormen van kanker. Alleen de voordelen van zonlicht op de ontwikkeling van cardiovasculaire accidenten (beroerte, MI) en op hypertensie worden zelfs hoger ingeschat dan het risico op melanoom .

 

Zij die denken dat zonlicht te vervangen is door wat orale vitamine D-supplementen hebben het dus duidelijk mis. Maar de gezondheidseffecten van zonlicht komen niet enkel door het gedeelte UVB-straling dat nodig is voor de aanmaak van vit D. Want UVB kan óók het DNA schaden. Wij hebben het volledige zonlichtspectrum nodig om ons beter tegen schade te beschermen. Bij overdreven blootstelling aan het UV van zonlicht zal het IR-gedeelte door opwarming van de huid ons op tijd de schaduw doen opzoeken. Een kind zal intuïtief uit de zon gaan spelen. Mijn honden ook...

 

In de vrije natuur is er een evenwicht tussen luminositeit en warmtevorming (zonlicht, vlammen...)  Binnenhuis niet meer : glasramen filteren het UVB uit zonlicht (dus geen vit D-aanmaak achter glas). Moderne glasramen houden echter ook IR-straling tegen. Waardoor we meer blootstaan aan UVA... (zie : "Kanker, van de huid").

 

En praktische raad : kort zonnen, elke dag, een leven lang.

 

Praktisch :

 

Vermijd vooral zonnebrand : hoe bleker de huid, hoe gevoeliger. Hoe donkerder, hoe langer de huid zonlicht kan verdragen. Blijf in ieder geval niet langer dan 30 minuten in volle zon. Blijf de rest van de dag uit de zon in de schaduw, doe wat kledij aan en gebruik een zonnecrème met lage protectiefactor (15) op de onbedekte lichaamsdelen. Zonnecrèmes met hogere protectiefactor oefenen ook een anti-inflammatoir effect uit, waardoor je je huid juist langer aan de zon zult blootstellen..., met alle gevolgen vandien. Zonnecrème is dus niet de beste manier om je te beschermen tegen huidkanker. De impact van zonnecrème wordt overschat door de enorme aandacht die de cosmetische industrie eraan besteedt...

 

De paradox van zonbescherming: een toename in het gebruik van zonnebrandcrèmes gaat hand in hand met een toename in pigmentstoornissen en huidkankers. In een onderzoek ontdekten onderzoekers dat gebruikers van zonnebrandcrèmes meer dan twee keer zoveel kans hadden om huidkanker te ontwikkelen . Zonnecrèmes zijn dus geen vrijbrief om te bruinen! Zonnecrème is belangrijk, maar het is ook de minst effectieve manier om je huid te beschermen in vergelijking met kleding, zwemkleding met lange mouwen en het vermijden van blootstelling op het heetst van de dag.

 

In een voorbereidende onderzoek met gezonde vrijwilligers resulteerde het aanbrengen van 4 commercieel verkrijgbare (chemische) zonnefilters (oxybenzone, octocryleen...), onder omstandigheden van maximaal gebruik, in plasmaconcentraties die hoger waren dan de drempelwaarde die door de FDA is vastgesteld voor mogelijke vrijstelling van bepaalde niet-klinische toxicologische onderzoeken naar zonnefilters. Anders gezegd, met zulke hoge concentraties moeten er uitgebreidere veiligheidstests worden uitgevoerd voordat deze crèmes nog langer worden toegelaten .

 

Zonnecrème wordt door de cosmetische industrie sterk gepromoot. Maar om je te beschermen tegen huidkanker is het vooral belangrijk dat je niet in volle zon gaat zitten en beschermende kledij draagt. Want uit onderzoek blijkt dat zonnecrème het risico op de meest gevaarlijke vorm van huidkanker, melanoom, maar met minder dan 20% vermindert. Ook gebruiken veel mensen, maar een vijfde tot de helft van de aanbevolen hoeveelheid zonnecrème. Daarnaast herhalen ze het smeren minder vaak dan voorgeschreven, waardoor ze toch nog verbranden en dus risico lopen. En vergeet niet dat zonnecrème wel beschermt tegen verbranding, maar niet per se de beste manier is om je te beschermen tegen huidkanker. 

 

Een praktische raad : kort zonnen, elke dag, een leven lang.

 

Het gebruik van zonnecrèmes is vanaf 2020 verboden worden op de verschillende eilanden van Palau (Stille oceaan) en vanaf 2021 op Hawaï en het Nederlands Bonaire (Caraïben) wegens vervuilend en schadelijk voor de koraalriffen . Anderzijds krijgt wie niet smeert in Australië een boete...

 

De zonkracht, of UV-index is een maat voor de intensiteit van de UV-straling. De zonkracht bepaalt hoe lang de huid kan worden blootgesteld zonder rood te worden. Zie "Zonkracht" voor de actuele zonkracht in Nederland, of IRM - Indice UV (meteo.be).

 

Ook je huidtype, het zogenaamde fototype speelt een rol in de gevoeligheid voor UV-straling (genetisch bepaald)..

 

OPGELET :

 

Regelmatig bruinen verhoogt niet alleen het risico op huidkanker, maar kan volgens een nieuwe studie  (bij muizen) ook een verslavend effect hebben. De studie vond dat de chronische blootstelling aan ultraviolette stralen de afgifte uitlokt van endorfinen die werken via dezelfde biologische route als zeer verslavende opiaatdrugs zoals heroïne en morfine.

 

Bewegen maakt dat het vitamine D geactiveerd wordt door de metabole veranderingen die bewegen met zich meebrengt en door de verhoogde blootstelling aan de zon ; bewegen stimuleert de flux van nutriënten in been en spieren in plaats van in de vetmassa.

 

 

De gevoeligheid van je huid voor zonlicht kan veranderen door :

 

    • geneesmiddelen op basis van antibiotica (tetracycline, chinolonen), van amiodaron (risico op huidpigmentatie), St-Janskruid (fototoxische reacties), anti-epilepticum carbamazepine (risico op fotodermatose), hormonen (huidpigmentatie), fibraten (risico op fototoxiciteit), isotretinoïne (risico op fototoxiciteit), ontstekingswerende gel op basis van ketoprofen (risico op fototoxische en fotoallergische reacties), crème op basis van fluorouracil (risico op keratosen), aspirine en diuretica (wegens risico op uitdroging bij grote warmte),

    • sommige parfums,

    • het eten van selderstengels (bevatten fototoxische furanocoumarines) of citrusvruchten,

    • cosmetica op basis van retinol of vit A,

    • laserontharing,

    • zonneallergie,

    • ...

 

 

De gevoeligheid voor zonlicht verlagen met :

 

    • dieet rijk aan anti-oxidantia : gekleurd fruit en groenten, en kruiden rijk aan polyfenolen zoals kruidnagel, rozemarijn, pepermunt, vlier, zwarte olijven, zwarte chocolade en cacaopoeder... Je beste schild tegen zonnebrand zit dus in je bord!

    • supplementen antioxidantia zoals astaxanthine : als intern zonnescherm

      • in studies bij ratten was astaxanthine 100x actiever dan bètacaroteen en 1000x actiever dan luteïne in de preventie van door UVA-licht geïnduceerde oxidatieve stress

      • astaxanthine zou beschermen tegen door UVA-licht geïnduceerde schade aan het humaan DNA

    • adiabatische koeling of verdampingskoeling : een volgroeide eik heeft ongeveer 1 ha bladeroppervlakte. Als bijproduct van de fotosynthese gaat water verdampen. Waardoor warmte wordt onttrokken aan de lucht, waardoor het 4 graden koeler is onder die bomen...

    • kies voor omega3-vetzuren en beperk omega6-vetzuren in de voeding

 

 

Kunstlicht :

 

      • daglicht (buitenlicht) is veel sterker dan kunstlicht : licht op kantoor heeft een intensiteit van 500 lux, terwijl buitenlicht op een bewolkte dag gemakkelijk 20.000 lux bedraagt. Een zonnige zomerdag brengt "buiten" tot 100.000 lux op, een zonnige winterdag van 2000 tot 10.000 lux. Bedraagt de lichtintensiteit minder dan 2000 lux dan maakt het lichaam teveel melatonine aan (slaaphormoon), is de lichtintensiteit voldoende dan wordt serotonine vrijgesteld (goed humeur-hormoon)

 

      • buitenlicht verandert ook nog eens de hele dag van kleur, terwijl kantoorlicht constant warm wit is (2000 tot 2700 kelvin versus zonlicht = 6000 à 6500 kelvin).

        • wit licht doet de aanmaak van melatonine stoppen ('s morgens, helder, fitter)

        • geel-blauw licht onderdrukt de aanmaak van melatonine (overdag)

        • rood licht stimuleert de aanmaak van melatonine ('s avonds, gezelliger)

 

      • om binnen buitenlicht zo natuurgetrouw mogelijk na te bootsen, zijn niet alleen de intensiteit van belang, maar ook de kleuren :

        • de intensiteit van kunstlicht is een beperkende factor : optrekken tot 800 lux moet kunnen zonder overmatig energieverbruik

        • de kleuren moeten kunnen inspelen op de activiteiten gedurende de dag :

          • overdag, koel wit licht om zich fit te voelen (en te blijven) : stimulerende en productieve omgeving

          • 's avonds, slap geel licht naar rood : ontspannende en gezellige omgeving.

 

De huidige norm voor verlichtingssterkte op het werk is alleen gebaseerd op visuele criteria : kan je voldoende zien ? Nochtans is haar intensiteit te zwak en haar kleuren onaangepast om je blijvend goed te voelen (= om je hormoonproductie te beheren).

 

      • iemand die dus de ganse dag binnen werkt krijgt duidelijk niet genoeg licht binnen. Door 's middags een kwartiertje buiten te wandelen, zelfs met slecht weer, krijgt men voldoende daglicht binnen voor een goede nachtrust

 

      • naar het werk lopen of fietsen is nog beter : een flinke hoeveelheid licht aan het begin van de dag zet meteen de biologische klok gelijk (daarom wordt lichttherapie ook bij voorkeur om 9 uur 's morgens gegeven)

 

 

 

 

 

 ZOELHO (c) 2006 - 2024, Paul Van Herzele PharmD        Laatste versie : 09-apr-24                     

DisclaimerDisclaimer

 

De lezer dient steeds in acht te houden dat de beschreven curatieve eigenschappen in geen enkel geval het medisch advies vervangen, welke steeds onmisbaar is bij het stellen van een diagnose en bij bepaling van de ernst van de aandoening. Wel wordt de gebruiker gestimuleerd beslissingen met betrekking tot zijn gezondheid te nemen, op basis van eigen research, steeds in samenspraak met een professionele gezondheidswerker.

 

In alle gevallen valt het gebruik van dit programma enkel onder de controle, het beheer, de risico's en de verantwoordelijkheden van de gebruiker.