Essentiële nutriënten

 

           Laatste bijwerking : 2021.11.19

 

           

 

 

Om het ziekterisico door voeding bij een persoon te evalueren moet men eerst zijn voedingsstatuut en zijn aanvoer van nutriënten kennen. Het statuut is immers in staat, door zijn overmaat of tekort, een gegeven aandoening te veroorzaken of te bevorderen. Vervolgens dient dit statuut getoetst te worden aan de behoeften. Om een tekort of een exces te vermijden hebben experten aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH) bepaald, die volgens de bevolkingsgroep kunnen variëren (mannen, jonge vrouwen, kinderen, zwangere vrouwen, vrouwen in de menopauze...). Het is dus belangrijk de doelpopulatie te kennen.

 

De notie "tekort" wordt bepaald tov een norm. Maar de notie "norm" is ook onduidelijk : betreft het een berekende norm of een gemeten norm? In het tweede geval, welke biomarkers werden gebruikt voor de meting en wat is hun juiste betekenis? Deze analyses beperken zich daarbij enkel tot hetgeen circuleert zonder toegang te hebben tot het intracellulair milieu. Of zij zijn niet representatief : zo worden bv. het werkzame koper gebonden op ceruloplasmine en het niet werkzame gechelateerd koper samen bepaald omdat men ze niet van elkaar kan onderscheiden. Daarom kan alleen een klinische verbetering van de zieke die met essentiële nutriënten werd behandeld op een indirecte en empirische wijze aantonen dat er daadwerkelijk tekorten bestonden met hun impact op de gezondheid.

 

Ook kan de aanvoer verschillen naargelang de aandoening die men wil vermijden : de aanbevolen hoeveelheden aan omega3 vetzuren bv. zijn niet dezelfde in de preventie van cardiovasculaire aandoeningen of van stoornissen thv de retina of bij de zwangere vrouw in de preventie van post-partum depressie. Vele "banale" situaties veroorzaken een verhoogd verbruik door het organisme van vitaminen en mineralen : sport, stress, roken, alcohol, leeftijd, seizoen... Eventuele tekorten hangen dus van de levensomstandigheden van elk indvidu af. Hier volstaan geen ADH normen.

 

Nog vragen?

Overzicht inhoud :

Input van macro-nutriënten

 

Input van micro-nutriënten

 

Nutri-aerobic

 

Nutritionele gevarenzones

 

Marginale nutriënten-deficiënties

Inhoud :

        

Input van macro-nutriënten :

 

Macro-nutriënten komen in grote hoeveelheden voor in het organisme en in voedsel, en bestaan uit Koolhydraten, Vetten en Eiwitten. Levensmiddelen bevatten steeds verschillende hoeveelheden macro-nutriënten. Is één van hen in overmaat aanwezig dan is deze dominant. Deze dominantie speelt een belangrijke rol bij het toepassen van gedissocieerd eten (zie "Voedselassociaties").

 

Algemeen wordt de K50 - V30 - E20 regel toegepast. De behoefte aan macro-nutriënten varieert echter volgens de individuele metabole vereisten : leeftijd, geslacht, beroep, kwaliteit van het maag- en darmstelsel, genetische noden alsook van de nutritionele noden om ziekten te voorkomen.

 

Als ideale voeding worden voorgesteld

 

1. • Koolhydraten als brand- en reservestoffen : 45 - 55% of gemiddeld 50% van het totaal calorieaanbod

   • Vetten als brand- en reservestoffen : 25 - 35% of gemiddeld 30% van het totaal calorieaanbod

   • Eiwitten als opbouwende stoffen : 15 - 25% of gemiddeld 20% van het totaal calorieaanbod

 

Andere bronnen verkiezen de verhouding K/V om te keren : minstens 50% vetten en max. 30% koolhydraten.

 

Maar wat telt is eerder de kwaliteit :

 

1. 1. • meer complexe koolhydraten, minder enkelvoudige suikers (voorkomen van hypoglykemie-symptomen bij overmaat koolhydraten)

      • meer essentiële vetzuren (met een correcte verhouding ω3/ω6 1 : 5 met ω6 VZ van overwegend plantaardige oorsprong) en minder verzadigde en trans-vetzuren

      • meer essentiële aminozuren

 

Consulteer de "Table Ciqual" van ANSES voor de nutritionele samenstelling van de meeste voedingsmiddelen.

        

Input van micro-nutriënten :

 

Vertering : transformatie van suikers, eiwitten, vetten : vit B1, B3, B6, Zn, Cr

 

Mitochondria : synthese acetyl-CoA : vit B2, B3, B5, B6, liponzuur

 

Cel : elektron transfer :

 

1. • NAD/NADH : vit B3, C, CoQ10

   • FAD/FADH2 : vit B2, C, Cu, Fe

 

Cel : energieproductie : RBC, Hb ; ATP aanmaak : vit B9, B12, P, Mg

 

Lever : detoxicatie : rendement stijging : vit B9, B12, EVZ, GSH/Se, Zn, Cr, Mg

 

Bescherming : anti-oxidanten : vit C, E, bètacaroteen, B-complex, Se, Zn

 

        

Nutri-aerobic :

 

Doel strategie : alle processen opwaarderen met als doel een verbetering van de ATP-productie!

 

Hoe?

 

1. • celmembraan : EVZ : voor de ideale samenstelling/functie en voor het versterken van de barrière-functie

 

1. • mitochondria :

 

1. 1. • beweging ---> zuurstof tanken voor

      • • doen stijgen van de anaerobe drempel in de mitochondria

        • • versnelde respiratieketen en oxidatieve fosforylatie

          • • hierdoor wel meer zuurstoflekken ---> VR pathologie <--- ANTIOXIDANTIA (Q10, Mg, B3, Zn, Cu...)

 

1. 1. • gereduceerd vers voedsel (rauw)

      • • betere verbranding van macronutriënten

        • • versnelde respiratieketen en oxidatieve fosforylatie

          • • versnelde eiwitsynthese

 

1. 1. • volwaardige voeding : ---> optimale eiwitsynthese door

      • • activatie van enzymen : vit B6, Zn...

        • activatie van het immuun systeem : Zn, vit C,...

        • stimulatie van het endocrien systeem : met I (Jood), B, vit B...

        • remmen van de cross-linking : anticrosslinkers (zie ook : "Glycatie")

        

Nutritionele gevarenzones :

 

Door gebrek aan kennis, goede eetgewoonten en een juiste levenswijze :

 

1. • Hogere eiwitconsumptie dan in het klassiek eetpatroon vereist meer Ca, Mg, K, vit A, vit C, Vit B1, B6, B9 en meer water drinken.

 

1. • Vermageringsdiëten leiden tot nutriënttekorten door :

   • • minder vetten verstoren de vet-koolhydraatbalans,

     • een calorie-arme voeding brengt ook minder micro-nutriënten aan.

 

1. • Meer sporten leidt tot meer zweten, dus tot mineralenverlies via uitscheiding.

 

1. • Vegetariërs kunnen Zn, Fe, Ca en vit B12 tekorten vertonen :

   • • geen enkele groente is een bron van zink.

     • ijzer, calcium en vit B12 zitten vooral in dierlijke voedingsmiddelen (plantaardig ijzer (ferri, Fe³⁺) wordt moeilijker opgenomen).

 

1. • Groenten- en fruithaters vertonen snel tekorten aan vit A, K, vit C en foliumzuur (B9).

 

1. • Kantklare voeding bevat te veel vet, te weinig vezels, vit B's, C, Mg en K.

 

        

Marginale nutriënten-deficiënties :

 

Veel gezondheidsproblemen worden geassocieerd met marginale nutriënten deficiënties :

 

 

1. • Van zodra de ADH ("Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid") niet wordt gehaald belandt het organisme in een marginale toestand van depletie.

 

1. 1. • de meeste mensen halen de ADH zelfs niet, die op zichzelf al een ondergrens vormt.

      • • de snelheid waarmee depletie optreedt, verschilt van voedingsstof tot voedingsstof naargelang de reserve in het lichaam.

        • • voor vit B12 duurt het jaren vooraleer depletie optreedt.

          • voor vit C duurt het enkele weken, maanden.

          • voor vit B1 maar 2 dagen

 

1. 1. 1. • de helft van de populatie heeft aldus deficiënties voor één of meer vitaminen of mineralen :

         • • Mg, Ca, Fe

           • vit A, vit B6, vit C

 

 

1. • Op het moment dat de klassieke symptomen verschijnen is er reeds lang een te laag nutriënten niveau aanwezig :

 

1. 1. • preliminair stadium : weefselopslag van het nutriënt is uitgeput, de beperkte reserves geraken leeg.

      • • geen fysiologisch signaal.

 

1. 1. • biochemisch stadium : stille destructie van de enzymen door tekort aan cofactoren.

      • • geen aanwijzingen merkbaar.

 

1. 1. • fysiologisch stadium : gedrags- en psychologische uitingen van traag denken tot psychosen.

      • • psycho-somatische klachten.

 

1. 1. • klinisch stadium : interventieniveau klassieke geneeskunde.

      • • manifeste symptomen.

 

1. 1. • anatomisch stadium : ziekte, degeneratieziekte...

      • • histologische afwijkingen : tumor, maagzweer...

 

Noot : marginale deficiënties zijn niet met klassieke testtechnieken te ontdekken.

 

 

1. • Kwetsbare bevolkingsgroepen :

 

 

1. 1. • 60plussers : subklinische deficiënties leiden tot verminderde mentale prestaties :

      • • lage vit B12 en vit C spiegels leiden tot een slecht geheugen

        • lage vit B2 en vit B9 leiden tot een sterk verlaagd abstractievermogen

 

Zie ook : "Voeding en bejaarden".

 

1. 1. • zwangere vrouwen : heel kwetsbare groep

Zo kan Zn tekort leiden tot :

1. 1. 1. • een reductie van de circulatie van bloedglucose, triglyceriden en vit A

         • een reductie van de immuunrespons

         • een lichte Fe-deficiëntie (anemie)

         • afwijkingen in de lever en de pancreas bij de foetus in de eiwitaanmaak van metallothioneïne : later treedt dan een hogere gevoeligheid op voor overgewicht en diabetes.

 

Zie ook : "Voeding en zwangerschap".

 

 

       

 

 

De lezer dient steeds in acht te houden dat de beschreven curatieve eigenschappen in geen enkel geval het medisch advies vervangen, welke steeds onmisbaar is bij het stellen van een diagnose en bij bepaling van de ernst van de aandoening. Wel wordt de gebruiker gestimuleerd beslissingen met betrekking tot zijn gezondheid te nemen, op basis van eigen research, steeds in samenspraak met een professionele gezondheidswerker.

 

In alle gevallen valt het gebruik van dit programma enkel onder de controle, het beheer, de risico's en de verantwoordelijkheden van de gebruiker.